Ενα βιβλίο-ανατροπή της Ιστορίας
sartzetakis.jpg
Τον βαθύ αντικομμουνισμό του ξεδίπλωσε ο πρώην ΠτΔ, παρουσιάζοντας το βιβλίο του για την υπόθεση Λαμπράκη
«Eυτυχώς που είναι αντικομμουνιστής ο Σαρτζετάκης και λέει πράγματα που αν τα λέγαμε εμείς θα ξεσηκωνόταν ο ντουνιάς. Κι είναι επίκαιρο το βιβλίο του διότι όσα συμβαίνουν τώρα μοιάζουν με όσα συνέβαιναν τότε». Αυτή είναι η κεντρική ιδέα που αποκόμισε όποιος παρακολούθησε την εκδήλωση της περασμένης Παρασκευής στη Θεσσαλονίκη, όπου παρουσιάστηκε το δίτομο έργο του πρώην Προέδρου της Δημοκρατίας «Επιτελών το καθήκον μου» (εκδόσεις Κέρκυρα).
Κι ήταν διευρυμένο και διακομματικό το πάνελ των παρουσιαστών που τίμησαν μεν τον ανακριτή στην υπόθεση της δολοφονίας Λαμπράκη αλλά όσοι πιθανόν διαφωνούσαν, για παράδειγμα, με την εξίσωση φασισμού, ναζισμού και κομμουνισμού κατάπιαν τη γλώσσα τους ή προτίμησαν να μην πουν τίποτα απολύτως. Εκτός και συμφωνούσαν, οπότε τους αδικούμε.
Η εκδήλωση στην αίθουσα της παλιάς Φιλοσοφικής του ΑΠΘ συνέπεσε χρονικά με την τελετή ορκωμοσίας του νέου Αμερικανού πρόεδρου, αλλά, αν και είχε όλες τις προϋποθέσεις να εξελιχθεί σε μείζον γεγονός -καθώς ένα πρόσωπο-κλειδί σε μια υπόθεση που συγκλόνισε την πόλη και τη χώρα μιλά και καταγράφει αναλυτικά όσα συνέβησαν και τα έζησε ως πρωταγωνιστής- ήταν επίπεδη.
Η αίθουσα ήταν γεμάτη μόλις κατά το 1/3, με τους πολίτες και την πόλη να είναι ουσιαστικά απούσα και αδιάφορη. Ο δήμαρχος Γιάννης Μπουτάρης που είχε αναγγελθεί στην πρόσκληση έλειπε και εκπροσωπήθηκε από την αντιδήμαρχο Καλυψώ Γούλα. Μέλη της Νεολαίας Λαμπράκη και στελέχη της ΕΔΑ που έζησαν το βράδυ της δολοφονίας του Γρηγόρη Λαμπράκη απουσίαζαν εκκωφαντικά, πλην ενός.
Οι εισηγήσεις περιστράφηκαν μεν γύρω από το περιεχόμενο των 1.700 σελίδων του δίτομου έργου, κυρίως μέσα από το υμνολόγιο στο πρόσωπο και τη στάση του ανακριτή, τότε, Σαρτζετάκη, ωστόσο διακριτικά καταγράφηκαν ακόμη και… οι συμφωνίες.
Μπλε και άσπρο
«Ο Χρ. Σαρτζετάκης λέει πράγματα που αν τα λέγαμε εμείς, περιγράφοντας το πολιτικό σκηνικό και το κλίμα εκείνης της εποχής, θα προκαλούσαμε αντιδράσεις» σημείωσαν εμφατικά ο πρόεδρος του δικηγορικού συλλόγου Θεσσαλονίκης Νίκος Βαλεργάκης και ο βουλευτής της Ν.Δ. Κωνσταντίνος Γκιουλέκας.
Ο κ. Γκιουλέκας μάλιστα ήταν ο μοναδικός που, ενώ επιδοκίμασε την αντικομμουνιστική προσέγγιση του συγγραφέα σε ό,τι αφορά το μετεμφυλιακό πολιτικό κλίμα, διαφώνησε με τις εκτιμήσεις του για το πρόσωπο και την πολιτική στάση σε διάφορες ιστορικές στιγμές του Κωνσταντίνου Καραμανλή, κυρίως με την ερμηνεία για την τοποθέτησή του ως πρωθυπουργού από το παλάτι.
Θύμισε παράλληλα ότι οι Σαρτζετάκης - Καραμανλής διαδέχτηκαν ο ένας τον άλλο στην Π ροεδρία της Δημοκρατίας και κατέληξε λυρικά «αν μου ζητούσε κάποιος να χρωματίσω το όνομα του Χρήστου Σαρτζετάκη, θα το έβαφα με μπλε και άσπρο».
Ομοιότητες
Ο βουλευτής και πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Ευάγγελος Βενιζέλος εξήρε τη στάση του κ. Σαρτζετάκη -«τύχη και δοκιμασία η διασταύρωση του ανθρώπου με την Ιστορία και η ενσωμάτωσή του σ’ αυτήν»- κι αφού περιέγραψε τη «μάχη σώμα με σώμα για την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης και τις ενδοδικαστικές παρεμβάσεις», δεν παρέλειψε να συγκρίνει τις εποχές, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι υπάρχουν «ανατριχιαστικές ομοιότητες του τότε με όσα συμβαίνουν τώρα», χωρίς όμως να προχωρήσει σε περιγραφή ή ονοματισμό του σημερινού εγκλήματος, των σημερινών παρακρατικών ή των παρεμβάσεων στο δικαστικό σώμα.
Για το κοινό της εκδήλωσης αυτά μπορεί και να ήταν πλεονασμός αφού καταλάβαιναν τι εννοούσε… Στην ίδια γραμμή και ο ομότιμος καθηγητής Νομικής Ιωάννης Κουκιάδης, ο οποίος παρατήρησε ότι η σημερινή αποσταθεροποίηση των θεσμών καθιστά χρήσιμη την αναδρομή.
Ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου Κώστας Χρυσόγονος δεν απάντησε στην ευθεία δικαιολόγηση ή κάλυψη που δόθηκε στη δεξιά κυβέρνηση εκείνης της εποχής ή στις βολές ότι τα ίδια κάνει σήμερα μια αριστερή κυβέρνηση.
Εκανε λόγο μόνο για «τεκμηριωμένη ανάλυση της πολύκροτης υπόθεσης» παράλληλα με «άφθονα στοιχεία της εποχής» και χαρακτήρισε «άψογο συλλογισμό του συγγραφέα από συνταγματική άποψη» τις θέσεις του για την αντισυγκέντρωση το βράδυ της δολοφονίας Λαμπράκη, σημειώνοντας πως «δεν εκδήλωσαν τα φρονήματά τους, αλλά εμπόδισαν άλλους να τα εκδηλώσουν».
Για να μην υπάρχει πάντως ούτε σκιά αμφιβολιών, κάποιος από το κοινό παρατήρησε σαρκαστικά πως «είναι μάλλον τυχαίο και ευτυχώς όπως τότε δεν έχουμε και σήμερα καμιά αντισυγκέντρωση έξω από το κτίριο».
Ο σκηνοθέτης Κώστας Γαβράς δεν είπε τίποτα για όλα αυτά. Προτίμησε να υπεκφύγει ευγενικά, χρησιμοποιώντας ανεκδοτολογικού τύπου αναμνήσεις από την ταινία του -το «Ζ»- στο Αλγέρι. Αντιθέτως, υπερθεμάτισε με θερμά λόγια για το δίτομο έργο ο συγγραφέας Βασίλης Βασιλικός, χαρακτηρίζοντάς το «συναρπαστικό» και περιγράφοντάς το «είναι σαν να διαβάζεις Αγκάθα Κρίστι σε μετάφραση Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη». Μάλιστα εκτίμησε ότι θα πρέπει να το έχουν όλες οι βιβλιοθήκες κι αν ήταν δυνατό όλα τα σπίτια.
Ο συγγραφέας και ο αυτόπτης
Ο ίδιος ο Χρήστος Σαρτζετάκης ζήτησε να του συγχωρεθεί η συγκίνηση και είπε ότι «ο τίτλος του βιβλίου φανερώνει επακριβώς το περιεχόμενό του», δηλαδή τη διαδικασία της ανάκρισης σχετικά με τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη. Είπε ότι καθυστέρησε η έκδοσή του διότι επιθυμούσε να είναι άρτια η σύνθεση και να καταγράψει ψύχραιμα και από χρονική απόσταση όσα έγιναν τότε, δίνοντας και το πλαίσιο μέσα στο οποίο εκτυλίχτηκαν τα γεγονότα.
Ο μοναδικός εκ των αυτοπτών μαρτύρων στα δραματικά γεγονότα εκείνης της εποχής αποχώρησε πριν από τη λήξη της εκδήλωσης και επιθυμώντας να μείνει ανώνυμος σχολίασε στην «Εφ.Συν.»: «Νόμιζα πως ο Σαρτζετάκης μετάνιωσε για την προσφορά του στην υπόθεση και ήθελε να πάρει πιστοποιητικό κοινωνικών φρονημάτων.
Λυπάμαι πολύ που η εκδήλωση εξελίχθηκε σε συγκάλυψη της Δεξιάς και, επιπλέον, παραλίγο τα θύματα των τραμπούκων και των παρακρατικών, οι κυνηγημένοι αριστεροί να εμφανιζόμασταν όμοιοι ή και υπεύθυνοι των διωγμών μας. Και για όλα αυτά σιώπησαν άνθρωποι από τους οποίους θα περίμενα να δικαιώσουν τουλάχιστον όσα οι ίδιοι έχουν υπερασπιστεί στο παρελθόν».
Αποσπάσματα από το βιβλίο του Χρήστου Σαρτζετάκη «Επιτελών το καθήκον μου»
Η θέση του για τον φασισμό, τον ναζισμό και τον κομμουνισμό: «Εις την ουσίαν των όμως δεν διαφέρουν, αφού και αι τρεις είναι ιδεολογίαι ολοκληρωτικαί, θητεύουν εις την ιδέαν της κρατικής πρωταρχής, εις τον βωμόν της οποίας και χάριν αυτής εκμηδενίζουν το άτομον, την ανθρωπίνην αξιοπρέπειαν και προσωπικότητα, εγκαταλείπουν τον πολιτισμόν και επαναφέρουν θεσμικώς την βαρβαρότητα».
Για τον Χρ. Σαρτζετάκη ο εμφύλιος ήταν «κομμουνιστική ανταρσία», «μία "ένοπλη στάσις"» και «συμμοριτοπόλεμος». Ειδικότερα σε ό,τι αφορά το ΚΚΕ «θα έπρεπε να είχε κατηγορηθεί σύμφωνα με τον Ποινικό Κώδικα για τα κακουργήματα της εσχάτης προδοσίας και της επιβουλής της ακεραιότητος της χώρας αλλά και για το έγκλημα της σύστασης συμμορίας». Και η Ελλάδα ήταν «ένα από τα θύματα του διεθνούς κομμουνισμού, εις την μέριμνάν του προς παγκόσμιον επικράτησιν».
Και μετά τον εμφύλιο όμως: «Συνωμοτικά δίκτυα εξακολουθούσαν να λειτουργούν και αναπτύσσωνται και εντός της Ελλάδος, η προπαγάνδα και η προσπάθεια μυήσεως εις ανατρεπτικάς ιδέας και ενεργήματα εσυνεχίζοντο, στελέχη του κόμματος μυστικώς εκ του εξωτερικού με κατάλληλα υλικά απεστέλλοντο, όπως αυτό κατεδείχθη και με τον συλληφθέντα με ασυρμάτους Μπελογιάννην».
«Ολα έδειχναν, λοιπόν, ότι η εναντίον της Πατρίδος μας, εναντίον του ελευθέρου δημοκρατικού πολιτεύματος και της εδαφικής και εθνικής μας ακεραιότητος, απειλή δεν είχεν οριστικώς εκλείψει με την στρατιωτικήν συντριβήν της ενόπλου στάσεως του Κ.Κ.Ε., ότι αντιθέτως ή απειλή εξακολουθούσεν ενεργώς να υπάρχη».
Και οι εξορίες στα ξερονήσια που ακολούθησαν; «Εις έξορίαν υπεβάλλοντο όχι όλοι οι αριστερού πολιτικού φρονήματος πολίται, αλλά μόνον εξ αυτών οι κρινόμενοι ως οι πλέον επικίνδυνοι».
Μακρόνησος
Οι τριακόσιοι νεκροί της Μακρονήσου; Αποτέλεσμα συμπλοκής, αλλά όχι δολοφονία:
Περί αυτών και της ως εξορίστων μεταχειρίσεώς των εγράφησαν και ελέχθησαν διάφορα· ακόμη και υπερβολικά εις βαναυσότητα, πάντοτε όμως αορίστως χωρίς εξειδίκευσιν, με την ψυχολογίαν μερικών αυτοαναδείξεως εις περιωπήν ήρωος αδαμάστου, καίτοι υποστάντος τα πάνδεινα.Γεγονός όμως αναμφισβήτητον παραμένει, ότι, πέρα των ανωτέρω περιορισμών και απαγορεύσεων, τα επιτηρούντα τους εξορίστους όργανα δεν εξετρέποντο και εις άλλους βασανισμούς αυτών.Φέρεται μόνον, ότι κατά συγκεκριμένην ημερομηνίαν, το διήμερον 29/2 - 1/3/1948, εις το στρατόπεδον συγκεντρώσεως Μακρονήσου, εις το όποιον ήσαν διαχωρισμένως έγκλειστοι και άοπλοι αριστεροί στρατιώται προς "νουθεσίαν" των, εφονεύθη αριθμός εξ αυτών, αλλά κατά επισυμβάσαν συμπλοκήν. Δολοφονία όμως πολιτών εξορίστων δεν φέρεται σημειωθείσα
Και για τα βασανιστήρια οι «ευυπόληπτοι» λένε: «Ισως υπήρξαν και μερικαί περιπτώσεις ξυλοδαρμών και πολιτών εξόριστων, άλλα αυτών σπανιώτατα, όχι συνεχώς, ούτε συστηματικώς. Αυτά μαρτυρούνται από ευυπόληπτα και ειλικρινή πρόσωπα, με την προσωπικήν των εμπειρίαν τέτοιας εξορίας».
Κοτζαμάνης
Και οι παρακρατικοί τραμπούκοι δεν ήταν ταγματασφαλίτες, συνεργάτες των Γερμανών, αλλά «αγωνιστές», άμυνα του κράτους απέναντι στον κομμουνιστικό κίνδυνο: «Το επίσημον λοιπόν Κράτος, ανησυχήσαν, εμερίμνησε προς αντιπερισπασμόν διά την ανακοπήν της ασκουμένης προπαγάνδας. Με διαφόρους τρόπους περιορισμού της.
»Ενας από αυτούς υπήρξε και η οργάνωσις αντισυγκεντρώσεων προς αποδοκιμασίαν των φιλειρηνιστών και βαθμιαίαν αποθάρρυνσίν των. Επεστρατεύοντο προς τούτο και απλοί άνθρωποι του λαού εγνωσμένων φρονημάτων, κυρίως μεταξύ των αγωνισθέντων εις τας τάξεις εθνικών αντιστασιακών ομάδων κατά την εχθρικήν της χώρας κατοχήν, ή ακολούθως κατά τον αλληλοσπαραγμόν της περιόδου 1946-1949, ώς και συγγενών θυμάτων αυτού».
Και για να μην υπάρχουν αμφιβολίες «Τέτοια ήτο και η αντισυγκέντρωσις των αντιφρονούντων, η όποια ωργανώθη προς αποδοκιμασίαν ομιλίας του Γρηγορίου Λαμπράκη εις την Θεσσαλονίκην την 22αν Μαΐου 1963 εις συγκέντρωσιν "φίλων της ειρήνης”», ενώ ένας από τους δολοφόνους «ο Σπυρίδων Κοτζαμάνης, μετασχών της άντισυγκεντρώσεως των εγκαθέτων και εκ των δολοφόνων του Λαμπράκη, είχε πατέρα δολοφονηθέντα υπό των κομμουνιστών κατά την ξενικήν της χώρας κατοχήν».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου