ΟΤΑΝ ΣΤΑΜΑΤΗΣΑΝ ΟΙ ΜΗΧΑΝΕΣ
Μισός αιώνας Μεταπολίτευσης χαρακτηριστικό σημείο καμπής της Γ' Ελληνικής Δημοκρατίας Μεταπολίτευση δεν είναι μόνο η διαδικασία εκδημοκρατισμού της χώρας (transition) ,η βιομηχανική ανάπτυξη ,το κοινοβούλιο ,τα αστικά κόμματα ,η ελευθερία λόγου ,έκφρασης, ο πολιτισμός ,η μουσική ,ο έρωτας ,η περίοδος αντικουλτούρας (long sixties).
Μεταπολίτευση σημαίνει πολύμηνοι αγώνες του εργατικού κινήματος σημαίνει φωνή των καταπιεσμένων ,των φτωχοδιαβόλων να ακουσθούν ,να "συμμετέχουν" να φέρουν αυτό το ΝΕΟ στο προσκήνιο -άλλωστε αφού μπόρεσε το Πολυτεχνείο μπορούμε και εμείς !Μεταπολίτευση σημαίνει απεργίες και αγώνες των βιομηχανικών εργατών ,εργοστασιακές επιτροπές,βιομηχανία ,οικοδομή ,αμφισβήτηση κρατικού συνδικαλισμού,κομμάτων άλλα και αδυναμία των παραδοσιακών εκπροσώπων της εργατιάς για γνήσια εκπροσώπηση .
Οι βιομηχανικοί εργάτες είναι η πρωτοπορία του κινήματος οι αγώνες τους κατάφεραν να σταματήσουν τις "μηχανές" να παγώσουν τις "τσιμινιέρες" κατάφεραν να αμφισβητήσουν την καπιταλιστική διαδικασία παραγωγής επιβάλλοντας νέους όρους και φέρνοντας αυτόν τον νέο" αέρα τα εργοστασιακά συμβούλια ,τις επιτροπές αγώνα ,τον εργοστασιακό έλεγχο ,την διαδικασία συμμετοχής ,διεκδίκησης ,λήψη αποφάσεων την αλληλεγγύη και την συμπαράσταση όλης της κοινωνίας .Ο αγώνας των εργατών /τριών μέσα σε κλίμα ριζοσπαστικοποίησης σήμαινε πάνω από όλα φρέσκο καθαρό αέρα μακριά από την καχεκτικότητα και τον ''Μακρηθεοδωρισμό" μέσα σε ένα κλίμα μονοπωλιακού καπιταλισμού που κορυφώνεται την δεκαετία του '70.Μεταπολίτευση σήμαινε ακριβώς και το σύνθημα ΝΟΜΟΣ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΔΙΚΙΟ ΤΟΥ ΕΡΓΑΤΗ που ακούσθηκε για πρώτη φορά .Σήμαινε όμως και ''εκδημοκρατισμό " όχι μόνο μέσα στο εργοστάσιο αλλά και σε ολόκληρη την κοινωνία , το κίνημα του εργοστασιακού συνδικαλισμού αποτελούσε μια πραγματική ταξική πάλη φρόντισαν όμως να σιωπήσει δια μέσου της εργατικής συμμετοχής του κοινωνικού διαλόγου-το αστικό κράτος κατάφερε να σβήσει τις υψικαμίνους .
Οι μεγάλες αλλαγές (δεκ '70 -'80) είναι προϊόν του εργατικού κινήματος στα πρώτα χρόνια της Μεταπολίτευσης .Εντούτοις θεωρούμε ότι το ελληνικό εργατικό κίνημα δεν μπορεί να ενταχθεί στα συνδικαλιστικά κινήματα με την ευρεία έννοια του όρου .Χιλιάδες νέοι,νέες οργανώθηκαν στα σωματεία πίστεψαν σε μια βαθιά Δημοκρατική κοινωνική αλλαγή βάζοντας αν θέλετε τους δικούς τους όρους το δικό τους πετραδάκι χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει ότι αυτά οδήγησαν και σε μεγάλες κοινωνικές αναταραχές.Οι εργάτες/τριες φοιτητής/τριες αγρότες/τισες νέοι και νέες τα φτωχά λαϊκά στρώματα δεν ήταν παθητικά όντα συμμετείχαν με την πάλη τους στις εξελίξεις. Όλοι τους ,όλες τους εξέφραζαν την αναζήτηση και τη θέληση για βαθιά δημοκρατικοποίηση, κοινωνική αλλαγή, ισότητα και δικαιοσύνη χωρίς αναθέσεις μεταβάσεις και παρεμβάσεις.Το εργοστάσιο το ναυπηγείο το ορυχείο η οικοδομή αποτελούν σχολεία ταξικής συνείδησης και πεδία ταξικής αλληλεγγύης όπου μέσω αυτών γαλουχείται ο βιομηχανικός εργάτης για να μελετήσουμε την λογική του τον χαρακτήρα του τις αντιλήψεις τα λάθη του τα διλήμματα του τις υποχρεώσεις του .Η ταξική του συνείδηση σφυρηλατήθηκε διαμορφώθηκε άμεσα από αυτόν τον χώρο και γίνεται κατανοητή μέσα από το συγκεκριμένο πλαίσιο της εποχής του .(E.P. THOMPSON για τον καθορισμό των κοινωνικών τάξεων και τον καθοριστικό ρόλο της ταξικής συνείδησης ).Φθάνοντας λοιπόν στην πρώτη απεργία και μάλιστα στην περίοδο της Χούντας το ημερολόγιο έγραφε 4 Οκτώβρη 1974 στην ΝΑΤΙΟΝΑΛ ΚΑΝ στην Ελευσίνα όπου για πρώτη φορά συμμετέχουν Πακιστανοί εργάτες ! Μάλιστα την ίδια μέρα της δήλωσης του Θεοδωράκη «Καραμανλής ή τανκς»αφήνοντας υπονοούμενα για την επικράτηση του εθνάρχη. Ξεκινά την ημέρα που δημοσιεύεται η δήλωση του Μίκη Θεοδωράκη «Καραμανλής ή τανκς», που έφτιαξε το κλίμα για την επικράτηση του δεύτερου στις εκλογές της 17ης Νοέμβρη, αν και ο μουσικοσυνθέτης αρνείται ότι ανέφερε ακριβώς αυτή τη φράση. Σύμφωνα με αφήγηση του Νίκου Θεοδοσίου όπου και οι φωτογραφίες . Από την έκδοση της Αυτόνομης Πρωτοβουλία Πολιτών, «Νοέμβρης 1973 – Ο αγώνας συνεχίζεται» (Αθήνα, Νοέμβρης 1983) διαβάζουμε: «Η πρώτη απεργία μετά την μεταπολίτευση. Η απεργία ξεσπά μετά την απόλυση του εργάτη Δημουλέα. Όλοι οι έλληνες εργάτες κατέβηκαν σε απεργία, μαζί τους και οι πακιστανοί εργάτες. Λίγο πριν από την απόλυση του Δημουλέα είχε προετοιμαστεί το έδαφος για την πραγματοποίηση της γενικής συνέλευσης των εργατών όπου θα συζητούνταν τα προβλήματά τους. Η εργοδοσία προσπαθεί να λύσει την απεργία με κάθε τρόπο. Στο πλευρό της εργοδοσίας στέκεται ένας εργάτης-μέλος του ΚΚΕ και ο γραμματέας του Εργατικού Κέντρου Ελευσίνας, παράλληλα δημιουργείται επιτροπή συμπαράστασης στους απεργούς». Χαρακτηριστική η μαρτυρία της Διονυσίας Πυλαρινού (συμμετείχε στην απεργία) : "Με πρόταση της επιτροπής αποφασίσαμε να κατεβούμε σε απεργία με αίτημα την επαναπρόσληψη των απολυμένων και αυξήσεις στα μεροκάματα. Η συμμετοχή ήταν 100%. Στο εργοστάσιο δουλεύανε και 50 Πακιστανοί εργάτες. Συμμετείχαν όλοι τους στην απεργία και μάλιστα με πανό που έγραφαν στις δύο γλώσσες ‘Ελληνες-Πακιστανοί εργάτες ενωμένοι’. Η είδηση εξαπλώθηκε γρήγορα. Εργάτες από τα γύρω εργοστάσια έρχονταν στη Νάσιοναλ Καν να συμπαρασταθούν καθημερινά πριν πάνε στις δουλειές τους. Μαζί τους κόσμος από τις γειτονιές της Ελευσίνας και φοιτητές. Η απεργία κράτησε μια βδομάδα, αλλά έδωσε το πράσινο φως".
Ήταν μόνο η αρχή.
Το 1975, αυτό που αρχικά φαινόταν σαν μια σειρά ξεκομμένες απεργίες μετατρέπεται σε μια σαρωτική λαίλαπα. Κομβικό σημείο ήταν η μάχη για τη διαδήλωση της πρώτης μεταχουντικής Πρωτομαγιάς. Η κυβέρνηση την απαγόρευσε με τη δικαιολογία ότι έπεφτε μέσα στη Μεγάλη Βδομάδα. Οι δεξιοί εργατοπατέρες της ΓΣΕΕ και του ΕΚΑ αποφάσισαν την “αναβολή” της και σε αυτό συμφώνησαν και οι ηγεσίες του ΚΚΕ, του ΚΚΕεσ. και του ΠΑΣΟΚ. Η Οργάνωση Σοσιαλιστική Επανάσταση (ΟΣΕ) και άλλες οργανώσεις της επαναστατικής αριστεράς κάλεσαν τον κόσμο να απεργήσει και να διαδηλώσει ανήμερα την Πρωτομαγιά στην πλατεία Κοτζιά. Παρά την καταστολή και τις συλλήψεις αγωνιστών που αφισσοκολούσαν το κάλεσμα και τα μπλόκα της αστυνομίας γύρω από την Κοτζιά, η διαδήλωση έγινε με κεντρικό σύνθημα “κόκκινη Πρωτομαγιά – πρωτοπόρα εργατιά”. Το απεργιακό κύμα γενικεύτηκε. Σε ένα κείμενο της ΟΣΕ καταγράφεται η έκρηξη του τριμήνου Μάης-Ιούνης-Ιούλης '75:
“Μέσα σ' αυτή την περίοδο, στην Αθήνα και στον Πειραιά κατεβαίνουν οι εργάτες της ΙΤΤ [τηλεπικοινωνίες], της Πίτσος [ηλεκτρικά είδη], του Σαρακάκη [αμαξώματα], της Εσκιμό [ηλεκτρικά], της Βιοχρώμ [χρωματουργία], της Ανατόλια [ταπητουργία], της Τριαντέξ [ιματισμός], της ΕΒΓΑ [γαλακτοβιομηχανία], της ΕΤΜΑ [συνθετικές ίνες], της Φούλγκορ [καλώδια], της Ιζόλα [ηλεκτρικά], της Κάλας [αλάτι], οι οικοδόμοι κ.ά. Η Θεσσαλονίκη προηγείται και μάλιστα μέχρι σημείου να αγκαλιάσει το απεργιακό κύμα ταυτόχρονα τα βασικότερα εργοστάσια της πόλης. Απεργούν οι εργάτες της Βιοχάλκο [μεταλλουργία], του Τομ Πάππας [διυλιστήριο], της Εθύλ-Ελλάς [χημικά], οι εργάτες υγραερίου, οι λιμενεργάτες. Στην Ελευσίνα, εκτός απ' τον αγώνα των εργατών του Ναυπηγείου Ανδρεάδη, που είχε ξεσηκώσει όλα τα γύρω εργοστάσια, κινητοποιήθηκαν και οι εργάτες των υαλουργείων του Μποδοσάκη, της Πετρόλα και της Βιέξ. Ούτε η επαρχία έμεινε ανέγγιχτη απ' το απεργιακό κύμα: αγώνες έγιναν και στη Θήβα, τη Λάρισα, την Πάτρα [χαρτοποιία Λαδόπουλου], στη Χαλκιδική [μεταλλωρύχοι Μάδεμ Λάκκο] και την Καβάλα”.
Για να αντιμετωπιστεί το κύμα των εργοστασιακών αγώνων η άρχουσα τάξη χρειάστηκε μια πιο συντονισμένη επίθεση. Από τη μια, μαζικές απολύσεις των πιο μαχητικών εργατών που πρωταγωνίστησαν στις μάχες. Από την άλλη, κυβερνητική κάλυψη και στήριξη αυτού του κύματος απολύσεων και πειθάρχησης των εργατών. Ο απεργοσπαστικός νόμος 330 που ψηφίστηκε το Μάη του '76 ήταν η κορύφωση της επίθεσης. Στις 24-25 Μάη του '76 έγινε η πρώτη 48ωρη γενική απεργία της Μεταπολίτευσης. Στις οδομαχίες που έδωσε ο οργισμένος κόσμος η κοινοβουλευτική αριστερά ανακάλυψε ξανά “προβοκάτορες”, όπως στις 23 Ιούλη.
Το κύμα ριζοσπαστικοποίησης της Μεταπολίτευσης κάθε άλλο παρά σταμάτησε το '76. Αυτό που συνέβη όμως ήταν ότι με τη βοήθεια της καταστολής και του ν. 330, ενισχύθηκαν οι απόψεις που έλεγαν πως οι αγώνες από τα κάτω δεν μπορούν να έχουν μέλλον και επομένως η λύση έπρεπε να έρθει “πολιτικά”, μέσα από τις εκλογές. Οι απόψεις, δηλαδή, που υποστήριζαν το ΠΑΣΟΚ, το ΚΚΕ και το ΚΚΕεσ.
Η εργατική καταιγίδα μπορούσε να φτάσει πολύ πιο μακριά, να σαρώσει το σύστημα στο πέρασμά της. Αυτό δεν έγινε και οι ευθύνες σε μεγάλο βαθμό πέφτουν στη ρεφορμιστική αριστερά που σε καμιά περίπτωση δεν επιδίωξε να οδηγήσει το κίνημα σε ρήξη με τις αστικές επιλογές. κείμενο της ΟΣΕ το Σεπτέμβρη του 1975:
“Παρ’ όλες τις επιμέρους διαφωνίες τους τα δυο ΚΚΕ προωθούν την ίδια ρεφορμιστική πολιτική της ''εδραίωσης της δημοκρατίας''… Αναλαμβάνουν να συγκρατήσουν τους αγώνες της εργατικής τάξης και του λαού μέσα στα όρια ανοχής αυτής της '‘δημοκρατίας’'… Κάθε ανέβασμα των αγώνων φέρνει τους ρεφορμιστές μπροστά στο δίλημμα: είτε υιοθετούν μαχητική στάση, οπότε διακινδυνεύουν την εμπιστοσύνη των αστών ‘συνεργατών’, είτε στρέφονται ενάντια στον αγώνα και διακινδυνεύουν να χάσουν την επιρροή τους πάνω στους καλύτερους αγωνιστές. Έτσι προσπαθούν να αποφύγουν τέτοια διλήμματα κομματιάζοντας και απομονώνοντας τους αγώνες, αποφεύγοντας τις πολιτικές προεκτάσεις τους, συκοφαντώντας σαν προβοκάτσια κάθε κλιμάκωση των αγώνων. Μ’ αυτήν την πολιτική έπαιξαν ρόλο διαλυτικό”
Ηττήθηκε λοιπόν το κίνημα ; Μάλλον όχι αν υπήρξε ήττα ήταν μάλλον πολιτική εμφανής η απουσία ταξικής συνείδησης και κατά δεύτερον το κίνημα ήταν συνδικαλιστικό και εδώ παραφράζοντας τον Λένιν ο οποίος αναφέρει "οι συνδικαλιστικοί αγώνες συνήθως δεν είναι επαναστατικοί η συνδικαλιστική πολιτική συνείδηση είναι αυτή που ονομάζουμε ''αναλαμπή'' κάνοντας σαφή την διαφορά πολιτικών με συνδικαλιστικών αγώνων .
https://www.iforinterview.com/4-oktobrh-1974-h-proth-apergia-ths-metapolitefshs/
https://tetradia-marxismou.gr/%CE%B1%CE%B3%CF%8E%CE%BD%CE%B5%CF%82-%CE%B2%CE%B9%CE%BF%CE%BC%CE%B7%CF%87-%CE%B5%CF%81%CE%B3%CE%B1%CF%84%CF%8E%CE%BD-%CE%BC%CE%B5%CF%84%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%AF%CF%84%CE%B5%CF%85%CF%83%CE%B7/
https://socialismfrombelow.gr/article.php?id=784#gsc.tab=0
