Οι κίνδυνοι για τους Έλληνες εργαζόμενους από την ευρεία εφαρμογή της τηλεργασίας

Οι κίνδυνοι από την πανδημία του κορωνοϊού είναι γνωστοί και υπερτονισμένοι. Στην προσπάθεια για μείωση της εξάπλωσης του ιού, η τηλεργασία έχει προβάλλει ως μία ιδιότυπη πανάκεια στα εργασιακά δρώμενα. Οι κίνδυνοι, ωστόσο, που υποκρύπτονται από μία γενικευμένη, ανοργάνωτη και αιφνιδιαστική εφαρμογή της τηλεργασίας στο εργασιακό γίγνεσθαι της χώρας ίσως να εξελιχθούν σε θανάσιμη εργασιακή απειλή για σημαντικό αριθμό εργαζομένων, ειδικά αν αναλογιστούμε ότι όλες οι εργασιακές «μεταρρυθμίσεις» των τελευταίων χρόνων στην Ελλάδα έχουν ως προορισμό την απορρύθμιση της αγοράς εργασίας, τη μείωση των μισθών, τη μείωση των κοινωνικών παροχών, την ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων, τη μείωση των συνδικαλιστικών δικαιωμάτων, την αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης με ταυτόχρονη μείωση των συντάξεων.

 γράφει ο Ευθύμης Κοντογεώργος  Δρ Οικονομολόγος  Μέλος ΔΣ ΟΜΕ-ΟΤΕ

Την τελευταία δεκαετία, με βραχίονα υλοποίησης τα μνημόνια και με επιτελείο προπαγάνδας τα συστημικά μέσα μαζικής «ενημέρωσης», ο μισθός μετατράπηκε τουλάχιστον στο υποσυνείδητο του μέσου πολίτη, από δίκαιη αμοιβή του εργαζόμενου για την απαραίτητη συνεισφορά του στην παραγωγική διαδικασία, σε «κόστος» παραγωγής!

Η τηλεργασία εξυπηρετεί στο μέγιστο βαθμό τις επιδιώξεις του ΣΕΒ, επειδή παρέχει μια σειρά σημαντικών οικονομικών ωφελειών για τις επιχειρήσεις. Συγκεκριμένα, μειώνονται οι δυνατότητες οργάνωσης απεργιών, διατηρείται ανεπηρέαστη η παραγωγική δραστηριότητα από πιθανές στάσεις/απεργίες των μέσων μεταφοράς ή από άσχημες καιρικές συνθήκες ή άλλες απρόβλεπτες καταστάσεις. Επιπροσθέτως, συρρικνώνονται οι δαπάνες διοίκησης και το κόστος λειτουργίας (ενέργεια, επικοινωνία κ.α.), μειώνεται το κόστος για real estate (μίσθωση, ανακαίνιση, διαμόρφωση χώρων κλπ.) και ελαχιστοποιούνται οι γενικές παροχές που απαιτούνται για την υγεία, την ασφάλεια αλλά και την καθημερινή εργασία του προσωπικού. Το συνολικό προηγούμενο κόστος μετακινείται στους τηλεργαζόμενους (π.χ. αυξημένα λειτουργικά κόστη στο νοικοκυριό), οι οποίοι προβλέπεται από το νόμο να λάβουν αποζημίωση για αυτήν την επιβάρυνση.

Επιπλέον, με την τηλεργασία η επιχείρηση καταφέρνει να αποδυναμώσει τη διαπραγματευτική ισχύ των εργαζόμενων σε μια σειρά από σημαντικούς τομείς, επειδή ακριβώς οι εργαζόμενοι μετατρέπονται από συλλογικότητα σε επιμέρους μονάδες.  Τέτοιοι τομείς είναι, για παράδειγμα, το ποια είναι η «εύλογη» ποσότητα παραγωγής και ποια η αντίστοιχη αμοιβή για την εργασία/υπερωρία/υπερεργασία, ποιο το πραγματικό εργασιακό ωράριο και ποια η διαθεσιμότητα του εργαζομένου, το εάν ο χρόνος αποκατάστασης των τεχνικών βλαβών θα προσμετράται στον εργασιακό χρόνο, το κατά πόσο μπορεί να εργαστεί ένας εργαζόμενος όταν είναι «λίγο» ασθενής κ.α. Αυτή η κατάσταση τείνει να μεταβάλλει τον εργαζόμενο σε απασχολούμενο και δη σε αυτοαπασχολούμενο, καθεστώς που επιθυμούν και επιδιώκουν μετά μανίας οι εκφραστές των νεοφιλελεύθερων οικονομικών πολιτικών.

Κατά την περίοδο της καραντίνας τα συστημικά μέσα μαζικής «ενημέρωσης» υπερδιαφήμισαν τα θετικά της τηλεργασίας, όπως τη μείωση του χρόνου/κόστους μετακίνησης, την προφύλαξη από τον κορωνοϊό, την προστασία του περιβάλλοντος, την αύξηση του χρόνου με την οικογένεια, την επίλυση προβλημάτων φύλαξης των παιδιών, την εξυπηρέτηση ατόμων με κινητικά προβλήματα κλπ. Ωστόσο και ειδικά στην ελληνική αγορά εργασίας, η υψηλή ανεργία, ο μεγάλος δείκτης μερικής απασχόλησης, το «κυνήγι» συνεχών μειώσεων των μισθών για τους εργαζόμενους τείνει να εξαλείψει τη λογική της επένδυσης στο ανθρώπινο δυναμικό και η τηλεργασία φαίνεται να δημιουργεί εξαιρετικούς κινδύνους και σκοτεινό μέλλον για όσους εργαζόμενους την επιλέξουν.

Συγκεκριμένα, ο τηλεργαζόμενος δεν είναι πλέον "ορατός" για την επιχείρηση και τους συναδέλφους του, με αποτέλεσμα να μην προωθείται η καριέρα του, να περιορίζονται οι επαγγελματικές του ευκαιρίες και να διατρέχει μεγαλύτερο κίνδυνο να υποστεί αρνητικές συνέπειες (π.χ. απόλυση). Η έλλειψη διακριτών διαχωρισμών στο χώρο και στο χρόνο, ο περιορισμός του οικιακού χώρου, οδηγούν συχνά τον τηλεργαζόμενο σε ανεπιθύμητη εμπλοκή του εργασιακού με τον ιδιωτικό του χωροχρόνο,  γεγονός που μπορεί να του δημιουργήσει ψυχολογικά αδιέξοδα και απογοητεύσεις. Επίσης, η εργασιακή ένταση που συχνά απαιτείται δεν είναι πάντα εφικτό να επιτευχθεί στο χώρο της οικιακής γαλήνης αλλά και εάν επιτευχθεί, είναι πολύ πιθανόν να αποδειχθεί παράγοντας φθοράς και αποσταθεροποίησης του οικογενειακού περιβάλλοντος.

Η εργονομία του χώρου εργασίας στο σπίτι, ο φωτισμός κλπ. δεν μπορεί να έχει την αρτιότητα των γραφειακών χώρων που έχουν επιμεληθεί ειδικοί. Τούτο έχει ως αποτέλεσμα τον πολλαπλασιασμό και την επιδείνωση των προβλημάτων υγείας που σχετίζονται με την εργασία (π.χ. μυοσκελετικές παθήσεις).

Το νομικό πλαίσιο για την τηλεργασία στην Ελλάδα ψηφίστηκε το 2010 λίγο πριν τα μνημόνια, γεγονός που αποδεικνύει την πολύ μικρή εμπειρία για την τηλεργασία στο εργασιακό μας γίγνεσθαι. Η σημερινή κυβέρνηση με την πρόσφατη Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου για την τηλεργασία (Α' 55/11.03.20) ενισχύει τους εργοδότες έναντι των τηλεργαζομένων. Ούτως ή αλλιώς και με προηγούμενα δείγματα γραφής (όπως η κατάργηση του βάσιμου λόγου απόλυσης, ο περιορισμός της επεκτασιμότητας και της ευνοϊκότερης ρύθμισης στις ΣΣΕ, οι διαγραφές των οφειλών εργολάβων προς τους εργαζόμενους κ.α.), έχει αποδείξει ότι η βασική της προτεραιότητα είναι η περαιτέρω απορρύθμιση της αγοράς εργασίας κι όχι η διασφάλιση του εισοδήματος των εργαζομένων. 

Σε αυτή τη συγκυρία, ιδιαίτερα καθοριστική θα είναι η στάση της ΓΣΕΕ, της ΑΔΕΔΥ, των κλαδικών και άλλων ομοσπονδιών, αλλά ακόμη και των πρωτοβάθμιων σωματείων. Τα συνδικαλιστικά όργανα οφείλουν να αναδείξουν ότι όλα τα προηγούμενα χρόνια οι εργαζόμενοι με το αποδεκατισμένο εισόδημά τους ήταν αυτοί που αποτέλεσαν το βασικό παράγοντα σταθερότητας και φοροεισφορών στην Ελλάδα. Οι μεγάλοι επιχειρηματίες είτε χρεοκόπησαν και μετέφεραν τα χρέη τους στις τράπεζες, είτε «ταξίδεψαν» τα σωρευμένα κέρδη τους σε πιο επικερδείς προορισμούς.

Ωστόσο, οι συνδικαλιστικοί φορείς στο σύνολό τους δείχνουν να έχουν αιφνιδιαστεί απολύτως. Δεν διαβλέπουν τους κινδύνους για τους εργαζόμενους από μία ευρεία και δίχως κόκκινες γραμμές εφαρμογή της τηλεργασίας και δεν κατανοούν ότι η καθολική εφαρμογή της τηλεργασίας θα τους μετατρέψει σε ναούς δίχως «πιστούς».

Με βάση τα προηγούμενα, προκύπτει ότι με πρωτοβουλία των συνδικαλιστικών οργάνων κατ’ ελάχιστον είναι απαραίτητο:

Η όποια συμμετοχή του εργαζόμενου στην τηλεργασία να είναι πραγματικά εθελούσια (δίχως καμία μορφή πίεσης από τη μεριά του εργοδότη).

Να συνοδεύεται αδιάρρηκτα με το δικαίωμα της ανάκλησης, σε περίπτωση που ο εργαζόμενος διαπιστώσει οιαδήποτε στιγμή ότι τούτη η επιλογή έγινε σε βάρος της προσωπικής του ισορροπίας, της εργασιακής ή μισθολογικής του εξέλιξης, της υγείας ή της ασφάλειάς του.

Εκτός από την παροχή και συντήρηση του απαραίτητου υλικοτεχνικού εξοπλισμού, η εταιρία να δίνει τη νόμιμη αποζημίωση για την κάλυψη του επιπρόσθετου κόστους που επιβαρύνεται ο εργαζόμενος από την τηλεργασία (real estate, ενέργεια κλπ.).

Να υπάρχει η δυνατότητα πρόσβασης/ελέγχου σε software και hardware από τους αρμόδιους ελεγκτικούς μηχανισμούς (π.χ. ΣΕΠΕ, ΕΦΚΑ), προκειμένου να μπορούν να διαπιστώνουν ότι τηρούνται από τους εργοδότες οι όροι εργασίας, το ωράριο και γενικά όσα προβλέπονται στις συλλογικές συμβάσεις και στην εργατική νομοθεσία.

Ο εργαζόμενος κάποιες ημέρες το μήνα να εργάζεται υποχρεωτικά σε κτήρια της εταιρίας, όπου θα του διασφαλίζεται η δυνατότητα επαφής, επικοινωνίας και ανάδρασης με τους συναδέλφους του, καθώς και θα του δίνεται η ευχέρεια να διατυπώνει τα όποια αιτήματα στους εκπροσώπους του.

Ο εργαζόμενος να επιμορφωθεί για τη διαμόρφωση του περιβάλλοντος εργασίας του, για τις αλλαγές που θα επέλθουν στη ζωή του και τους κινδύνους που ενέχει η μετατροπή του σε τηλεργαζόμενο.

Τέλος, είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι αν στη σύμβαση εργασίας του εργαζόμενου δεν περιέχεται συμφωνία για «τηλε-ετοιμότητα», εκείνος νομιμοποιείται είτε να μην επιλέξει να εργαστεί από απόσταση, είτε να το κάνει προσωρινά και για όσο χρονικό διάστημα υπάρχουν έκτακτες συνθήκες (π.χ. πανδημία). Σε κάθε περίπτωση, ο εργαζόμενος θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα επιφυλακτικός στην αποδοχή οποιαδήποτε εγγράφου (ιδιωτικό συμφωνητικό, email, ερωτηματολόγιο κλπ.) από τη μεριά του εργοδότη και αν διακρίνει ότι χρειάζεται, να ζητήσει βοήθεια από τα συνδικαλιστικά του όργανα ή και από δικηγόρους που εξειδικεύονται στο εργατικό δίκαιο.

23 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1923 ΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΒΑΦΕΤΑΙ ΚΟΚΚΙΝΟ

Πασαλιμάνι :μία αξέχαστη λέξη για την οργανωμένη εργατική τάξη

Τον Αύγουστο του 1923 όπως αναφέρει ο Δημ.Λιβιεράτος στο βιβλίο του ΄΄ Κοινωνικοί αγώνες στην Ελλάδα  1923-1927 ‘’ έγινε η μεγαλύτερη απεργιακή κινητοποίηση από τότε που εμφανίστηκε το εργατικό κίνημα στην Ελλάδα αποτέλεσμα 11 νεκροί και αρκετούς τραυματίες .Η αγωνία της εργατικής τάξης για να ζήσει καλύτερες μέρες μεγαλώνει.0 κατασταλτικός μηχανισμός γίνεται όλο και πιο βίαιος  ενώ τα εργατικά σωματεία βρίσκονται σε απαγόρευση ενώ η περιουσία του κατασχέθηκε. Άς δούμε όμως αναλυτικά γεγονότα .

 Ο Ριζοσπάστης περιγράφει τα γεγονότα εκείνης της μέρας:

«Περί την 8ην πρωινήν είχαν ωχυρωθή πάντα τα επίκαιρα σημεία του Πειραιώς. Το μεγαλύτερον όμως μέρος των πολυβόλων, των τανκς και των στρατευμάτων είχαν ταμπουρωθεί εις την πλατεία του Πασαλιμανίου, ενώ ισχυραί περίπολοι είχαν ζώσει ολόκληρον το Πασαλιμάνι. Εν τω μεταξύ αστυνομικά όργανα προέβησαν εις συλλήψεις διαφόρων εργατών. Τέλος η όλη πόλις του Πειραιώς είχεν όψιν ωσαύτως πεδίου μάχης (…) Εν τούτοις παρ’ όλα τα τρομοκρατικά μέτρα οι απεργοί έσπασαν την ζώνην των στρατιωτών και συνεκεντρώθησαν εις την πλατείαν. Τότε διετάχθη μια περίπολος να ανοίξει πυρ κατά των απεργών, ανεπιτυχώς όμως (…) Τότε οι απεργοί εξαγριωθέντες ώρμησαν κατά της περιπόλου και αφώπλισαν αυτήν, εκκενώσαντες δε τα όπλα εις τον αέρα, έσπασαν αυτά χωρίς να κτυπήσουν κανένα στρατιώτην. Οι εις την παραλίαν Πασαλιμάνι ευρισκόμεναι περίπολοι ήρχισαν να βάλλουν κατά των απεργών τους οποίους έβλεπον απτοήτους να δέχωνται τας σφαίρας εις τα στήθη των».

EΛΕΥΘΕΡΟ ΒΗΜΑ  13 ΑΥΓ 1923

 Στην εξουσία βρίσκεται η λεγόμενη «Επαναστατική Κυβέρνησις», των Πλαστήρα, Γονατά. Με πρωθυπουργό τον Στυλιανό Γονατά. Στην πράξη πρόκειται για μια στρατιωτική κυβέρνηση, η οποία παρά τις όποιες διακηρύξεις της περί προοδευτισμού, αστικού εκσυγχρονισμού του τόπου και αριστεροσύνης, δεν έπαυε να ήταν μια κοινή στρατιωτική χούντα, με όλα τα τυπικά χαρακτηριστικά ενός καπιταλιστικού κράτους «έκτακτης ανάγκης».

Ένα ιδιαίτερο γνώρισμα του συγκεκριμένου κυβερνητικού σώματος, είναι ότι για πρώτη φορά στην ελληνική ιστορία απουσιάζουν παντελώς τα προσχήματα περί ταξικής ουδετερότητας του κράτους. Ταυτίζονται ανοικτά και απροκάλυπτα το αστικό κράτος με τα εργοδοτικά συμφέροντα, το αστικό κράτος με την αστική τάξη. Υπουργός Οικονομικών της «Επανάστασης», καθώς και υπεύθυνος για ζητήματα εργατικής πολιτικής, ήταν ο συνειδητοποιημένος για τα συμφέροντα της τάξης του, ο μεγαλοβιομήχανος Ανδρέας Χατζηκυριάκος. Οι διαχρονικές και πάντα ίδιες μεγαλοστομίες περί πατριωτικού καθήκοντος, οι φανφαρονισμοί περί της εθνικής προσπάθειας για την οικονομική ανόρθωση του τόπου μετά τα κατακλυσμιαία γεγονότα που ακολούθησαν την περιπέτεια του ελληνικού κράτους στην Μικρά Ασία, απλά έκρυβαν την βασική επιδίωξη των καπιταλιστών. Την αύξηση της κερδοφορίας τους.

Η ύπαρξη στην ελληνική επικράτεια δεκάδων χιλιάδων εξαθλιωμένων προσφύγων έδινε από την αρχή στην ελληνική αστική τάξη ένα σημαντικό πλεονέκτημα, προκειμένου να ξεκινήσει μια γιγάντια επίθεση ενάντια της εργατικής τάξης. Οι χιλιάδες άστεγοι, ενδεείς και εξαντλημένοι πρόσφυγες, θα προσέφεραν μια μοναδική ευκαιρία στους καπιταλιστές.

Η αφορμή δεν θα αργήσει να δοθεί.

Με έναν εκπληκτικά παρόμοιο με τις ημέρες που ζούμε τρόπο, ξεκίνησε μια απίστευτη εκστρατεία διαμόρφωσης της κοινής γνώμης με πρωτοπόρο τον αστικό τύπο της εποχής. Φόβοι για επικείμενη ανεπανόρθωτη καταστροφή και για ενδεχόμενη χρεοκοπία της Ελλάδας εκδηλώθηκαν. Πανικός για μελλοντική και μη αναστρέψιμη ύφεση της οικονομίας μας. Δημοσιογράφοι, οικονομικοί αναλυτές, κυβερνητικά στελέχη, τυχάρπαστοι διανοούμενοι που υπηρετούσαν τους βιομηχάνους, επιστρατεύθηκαν για την αντιμετώπιση του νέου εθνικού κινδύνου. Και η μόνη αποτελεσματική λύση «προκειμένου να σωθεί η πατρίδα» :

Το εργατικό κόστος πρέπει να μειωθεί ώστε να φτηνύνουν τα εξαγώγιμα προϊόντα. Έπρεπε να γίνουν δραματικές, γενναίες περικοπές των ημερομισθίων ώστε να ξαναγίνουμε ανταγωνιστικοί, για να ξαναβρούμε την χαμένη μας κερδοφορία. Οι εργάτες, έπρεπε να θυσιαστούν, να στερηθούν, να πεινάσουν ακόμα, ώστε να σωθεί το Έθνος !!!

Ο Στ.Γονατάς, ο Ν. Πλαστήρας και ο Γ. Παπανδρέου, υπεύθυνοι για το ματοκύλισμα των απεργών εργατών στο Πασαλιμάνι. Στα δίκαια αιτήματα των απεργών η κυβέρνηση, μαζί με τον αρχηγό της «Επανάστασης» Ν. Πλαστήρα απάντησε ότι «εις ουδένα συμβιβασμό δέχονται να προέλθουν προς απεργούς, εμμένουν δε εις την απόφασιν περί διαλύσεως όλων των εργατικών σωματείων» και έδωσε εντολές για το χτύπημα της απεργίας. Δολοφονήθηκαν 11 εργάτες και τραυματίστηκαν 100.

Η αντίδραση της ΓΣΕΕ.

Η Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδας το 1923, εκφράζει παρά τις όποιες αδυναμίες της, τις επιδιώξεις του ταξικού συνδικαλιστικού κινήματος. Ήδη μετά από το Δεύτερο Συνέδριο της, συνδέεται οργανικά με το (νεαρό αλλά δυναμικό) κόμμα της εργατικής τάξης, το Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα, ΣΕΚΕ(Κ).

Η αντίδραση της ΓΣΕΕ και του ΚΚΕ στην εργοδοτική επίθεση που εκδηλώθηκε, ήταν άμεση. Παρά τις μεταγενέστερες απόψεις κάποιων ιστορικών του εργατικού κινήματος, ότι η απεργία του Αυγούστου του 1923 ήταν αυθόρμητο ξέσπασμα της μάζας, όλα τα στοιχεία δείχνουν ότι η προοπτική μιας πανελλαδικής απεργίας, συζητιόταν στις συνδικαλιστικές οργανώσεις και και στις κομματικές οργανώσεις του ΣΕΚΕ(Κ), (παρά τις αντιδράσεις από την δεξιά σοσιαλδημοκρατική πτέρυγα του κόμματος).

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ  5 ΙΟΥΝΙΟΥ 1923  προκήρυξη ΓΣΕΕ ΣΕΚΕ με υπογραφή Σ.Μάξιμου

Από το καταπληκτικό βιβλίο του Θανάση Καμπαγιάννη «Το εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα στην Ελλάδα, 1918-1926», διαβάζουμε για τις ημέρες της απεργίας του Αυγούστου του 1923.

 «Τελικά ήταν οι μυλεργάτες του Πειραιά αυτοί που πυροδότησαν την Γενική Απεργία με το 24ωρο τελεσίγραφο που επέδωσαν στους αλευροβιομήχανους στις 9 Αυγούστου:

Ζητούσαν να μην ισχύσει η μείωση 35% στα εισοδήματα τους, να πληρωθούν τα περικομμένα ημερομίσθια, να επαναπροσληφθούν οι απολυμένοι συνάδελφοι τους και να αποζημιωθούν οι τυχόν μη επανερχόμενοι. Το τελεσίγραφο υπογραφόταν και από τον πρόεδρο των θερμαστών ξηράς Γ. Μπόγρη. Τα νέα της απεργίας προκάλεσαν αλυσιδωτές εξελίξεις: τα σωματεία του επισιτισμού στις υπόλοιπες πόλεις προχώρησαν και αυτά σε απεργία, όπως και ολόκληρη η Ομοσπονδία Επισιτισμού. Το ΕΚΠ και η ΓΣΕΕ κάλεσαν σε υλική συμπαράσταση στους απεργούς. Αποφασιστικό όμως στάθηκε το άπλωμα της απεργίας στο λιμάνι. Η αλευροβιομηχανία στον Πειραιά τον καιρό εκείνο ανθούσε." Το περισσότερο σιτάρι αλεθόταν εκεί, αλλά εισαγόταν από το εξωτερικό, οπότε το λιμάνι ήταν κομβικό, τόσο για τα ειδικά ναυλωμένα πλοία που το μετέφεραν, όσο και για την εκφόρτωση του. Το οικονομικό κύκλωμα σίτος-άλευρα δεν δημιουργούσε μόνο την ισχυρή διαπλοκή αλευροβιομηχάνων-εφοπλιστών (κατοπινό γέννημα της οποίας είναι ο Στ. Νιάρχος), αλλά και αυτή των μυλεργατών με τους ναυτεργάτες και τους φορτοεκφορτωτές. Δεν είναι τυχαίο ότι οι ναυτεργάτες θα πάρουν πρώτοι την απεργιακή σκυτάλη από τις 17 Αυγούστου.»

Η απεργία είχε ανέλπιστη επιτυχία: το λιμάνι παρέλυσε. Στις 20 Αυγούστου «ο Πειραιεύς παρουσιάζει από πρωίας ασυνήθη όψιν». Η Ομοσπονδία Ηλεκτρισμού ακολουθεί το απεργιακό κάλεσμα της ΓΣΕΕ και το τραμ παραλύει. Η σιδηροδρομική σύνδεση Αθήνα - Πειραιά διακόπτεται και γίνεται προσπάθεια για αποκατάσταση της από το ανώτερο προσωπικό. Τα πληρώματα των πλοίων που καταπλέουν στον Πειραιά δηλώνουν την υποστήριξη τους στην απεργία, με αποτέλεσμα να αποκλείονται πάνω σε αυτά και να παρεμποδίζεται η έξοδος τους από στρατιωτικές φρουρές. Οι εργάτες του τελωνείου Πειραιά ακολουθούν. Εν τω μεταξύ, η Καπνεργατική Ομοσπονδία κηρύσσει από τις 20 Αυγούστου πανελλαδική απεργία, ενώ τα σωματεία που συμμετέχουν εξαπλώνονται ήδη στην Θεσσαλονίκη," την Πάτρα, τον Βόλο και άλλες επαρχιακές πόλεις. Το πρωί της 21ης, οι πρωινές εφημερίδες δεν κυκλοφορούν λόγω συμμετοχής στην απεργία των τυπογράφων και της Ομοσπονδίας Τύπου.

Τελικά, μπροστά στην πρωτοφανέρωτη σε ένταση, αλλά και σε έκταση κρατική καταστολή, με τη χρήση στρατιωτικών και αστυνομικών δυνάμεων ενάντια στο εργατικό κίνημα, το απεργιακό κύμα θα ηττηθεί.

Στις 23 Αυγούστου, στη μεγάλη συγκέντρωση των απεργών στο Πασαλιμάνι, έντεκα εργάτες θα βρουν τον θάνατο από τις σφαίρες των στρατιωτών, ενώ εκατοντάδες άλλοι θα συλληφθούν. Ο Ριζοσπάστης ένα χρόνο μετά στις 24 Αυγούστους 1924 δημοσιέυει τα ονόματα των νεκρών : Μεταξύ αυτών και 4 γυναίκες τα ονόματα τους δεν έγιναν ποτέ γνωστά ,ένας 12χρονος μαθητής ο Γεώργιος Παυλίδης ,και οι Γ.καλυβάς κτίστης ,Αθανάσιος Καραμήτσος, Γεώργιος Βαλσαμίδης ,Αθαν.Καραρίτσας  αρτεργάτης, Κωνσταντίνος Καλκούνης  θαλαμηπόλος, Χαρ. Αντωνιάδης ναύτης, Μιχ.Χαρίτου υποδηματεργάτης.

Όπως και να είναι, μπροστά στον κίνδυνο της ολοκληρωτικής καταστροφής του κινήματος και στην απώλεια και άλλων εργατών, στις 25 Αυγούστου η ίδια η ΓΣΕΕ με επίσημη ανακοίνωσή της, θα μιλήσει για την λήξη της απεργίας. Όλοι σχεδόν οι ηγέτες του συνδικαλιστικού κινήματος θα βρεθούν στη φυλακή προς το τέλος των κινητοποιήσεων, για να προσπαθήσουν από εκεί να προβούν στις πρώτες εκτιμήσεις για τα αίτια της ήττας και τις δυνατότητες πιθανής ανασύνταξης.

Συνέπειες.

Η ΓΣΕΕ, όπως και όλα τα εργατικά σωματεία θα τεθούν εκτός νόμου στις 20 Αυγούστου με απόφαση της «Επαναστάσεως», απόφαση η οποία θα ανακληθεί τον Νοέμβριο του ίδιου έτους. Το αστικό κράτος θα ξεκινήσει μια σημαντική προσπάθεια προσεταιρισμού εργατικών στελεχών και σωματείων, στα πλαίσια της επιδίωξης να έχει διαρκώς τον έλεγχο στο εργατικό κίνημα. Ένας έλεγχος ο οποίος θα συνεχιστεί ως τις ημέρες μας αμείωτος. Το ιδανικό για τους αστούς είναι να μην υπάρχει καθόλου συνδικαλισμός. Αλλά επειδή αυτό είναι αδύνατον, τουλάχιστον να είναι ελεγχόμενος. Πιθανά η απεργία του Αυγούστου του 1923, θα σημάνει και την έναρξη της λειτουργίας του κρατικά ελεγχόμενου  συνδικαλισμού, ως αντίδραση στο ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα

Παρά την ήττα, παρά την απογοήτευση, παρά τις αντιξοότητες και τις παλινδρομήσεις, η συγκεκριμένη απεργία είχε μακροπρόθεσμα και θετικά αποτελέσματα. Διαφοροποιήθηκαν οι συνειδήσεις, ενώ τέθηκαν νέα όρια στις σχέσεις κοινωνικών τάξεων και κομμάτων. Η αιματηρή και βάρβαρη καταστολή των απεργιακών αγώνων  βοήθησε πολλούς εργάτες να κατανοήσουν ότι η ταξική τους θέση βρισκόταν αλλού. Ότι έπρεπε να ακολουθήσουν άλλους, εντελώς καινούργιους πολιτικά δρόμους προκειμένου να επιτύχουν την απελευθέρωσή τους. Με άλλα λόγια η πανελλαδική απεργία του 1923 και τα μετέπειτα γεγονότα, βοήθησαν στην ταξική συνειδητοποίηση ενός μεγάλου μέρους του προλεταριάτου.

ΝΑ ΑΝΑΤΡΑΠΕΙ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ Ο ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΚΑΤΕΔΑΦΙΖΕΙ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ

Οι κυβερνήσεις έχουν υποτάξει το περιβάλλον στους νόμους της αγοράς, το αντιμετωπίζουν ως εμπόρευμα και κερδοφόρα διέξοδο στις κάθε φορά επενδυτικές επιλογές των μονοπωλιακών επιχειρηματικών ομίλων. Η πραγματική προστασία του περιβάλλοντος προϋποθέτει διαφορετική οργάνωση της οικονομίας και της κοινωνίας, ένα κοινωνικό σύστημα το οποίο θα έχει ως κυρίαρχο κριτήριο την ποιότητας ζωής του ανθρώπου.

 της Ματίνα Χελιδώνη

Με την πολύ επιτυχημένη συγκέντρωση στο Σύνταγμα στις 

4 Μαΐου ξεκίνησαν οι αντιδράσεις στα καταστροφικά 

για το περιβάλλον σχέδια της κυβέρνησης. Η πάλη πρέπει

 να κλιμακωθεί πανελλαδικά και να πειστεί ο ελληνικός 

λαός ότι αφορά την επιβίωση όλων μας.

Στις 5 Μαΐου ψηφίστηκε από τη Βουλή το νέο νομοσχέδιο για το περιβάλλον, με διαδικασίες εξπρές και μάλιστα εν μέσω πανδημίας, και με ελάχιστη δημόσια διαβούλευση, λόγω των γνωστών συνθηκών. Ένα νομοσχέδιο που θα κατεδαφίσει ό,τι έμεινε όρθιο όσον αφορά την προστασία του περιβάλλοντος από τις προηγούμενες κυβερνήσεις. Όχι τυχαία, διάλεξαν να το ψηφίσουν σε μια περίοδο που οι πολίτες δεν είχαν τη δυνατότητα να εκφραστούν, με συνελεύσεις, συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας κ.λπ., και σε μια Βουλή πρακτικά κλειστή λόγω καραντίνας.

Το νομοσχέδιο με τον τίτλο «Εκσυγχρονισμός Περιβαλλοντικής Νομοθεσίας» πρέπει να μείνει στα χαρτιά, να ανατραπεί στην πράξη, γιατί:

• Καταργεί την προστασία περιοχών Νatura 2000 και προωθεί τις μεταλλευτικές δραστηριότητες και εξορύξεις σε προστατευόμενες περιοχές. Στην ουσία δημιουργεί κλιμακούμενες ζώνες προστασίας: για τη βαριά εκμετάλλευση (εξορύξεις παντός είδους), εμπορική/τουριστική, και υποδομών δρόμων και κτιρίων για να αξιοποιηθούν οι προηγούμενες χρήσεις.

• Προωθεί την αλόγιστη επέκταση των βιομηχανικών ΑΠΕ, κυρίως αιολικών, που έχουν ήδη προκαλέσει υποβάθμιση του περιβάλλοντος και οικονομική επιβάρυνση των καταναλωτών.

• Νομιμοποιεί τα αυθαίρετα εντός δασικών εκτάσεων. Στο νομοσχέδιο θα επιτρέπεται για πρώτη φορά στους ιδιοκτήτες αυθαίρετων κτισμάτων σε καμένες ή εκχερσωμένες δασικές εκτάσεις, και κατά περίπτωση εντός υγροτόπων και ρεμάτων, να υποβάλουν δηλώσεις νομιμοποίησης υπό προϋποθέσεις.

• Απλοποιεί τις διαδικασίες διαχείρισης στερεών αποβλήτων χωρίς να λαμβάνει μέτρα κατά της υποβάθμισης των ρεμάτων από την ανεξέλεγκτη απόρριψη αστικών και βιομηχανικών λυμάτων σε αυτά.

• Εκχωρεί τον έλεγχο των μελετών των περιβαλλοντικών επιπτώσεων σε ιδιώτες (βασικά στους ίδιους τους «επενδυτές»!).

• Καταργεί την αυτοτέλεια των ΦΔΠΠ (Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών) εκθέτοντας σε κίνδυνο τις περιοχές αυτές.

• Παραβιάζει συνταγματικές διατάξεις, ευρωπαϊκές οδηγίες και διεθνείς συμβάσεις (όπως το άρθρο 24 του Συντάγματος, τις ευρωπαϊκές οδηγίες 92/43/ΕΟΚ, 2009/147/EΚ, 2000/60, 2008/59, τη διεθνή σύμβαση Ραμσάρ και τη Συνθήκη της Βαρκελώνης για την προστασία της Μεσογείου).

Όπως βλέπουμε από την απλή αναφορά των επιζήμιων διατάξεων, η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, συνεχίζοντας και κλιμακώνοντας την πολιτική όλων των προηγούμενων κυβερνήσεων, παραδίδει κυριολεκτικά στον βωμό της παρασιτικής-κερδοσκοπικής «ανάπτυξης» –«πράσινης» ή άλλης– το περιβάλλον. Στόχος η εξυπηρέτηση ντόπιων και ξένων συμφερόντων, μεταξύ άλλων, των εταιρειών υδρογονανθράκων αλλά και φιλικών προς την κυβέρνηση επιχειρηματιών. Τι είχες, Γιάννη μου, τι είχα πάντα. Όλα κομμένα και ραμμένα στα μέτρα των «επενδυτών», τους εξασφαλίζει δηλαδή τις καλύτερες δυνατές συνθήκες για να κερδοσκοπήσουν καταστρέφοντας το φυσικό περιβάλλον.

Αγνοούν προκλητικά τα μηνύματα από την πανδημία του κορονοϊού: οι πρωτοφανείς επιπτώσεις στη ζωή και την υγεία δισεκατομμυρίων ανθρώπων δείχνουν ξεκάθαρα ότι η υγεία των ανθρώπων είναι ένα με την υγεία του πλανήτη. Η φύση μάς στέλνει μήνυμα. Ένα παράλογο οικονομικό σύστημα, που υπηρετεί μόνο το κέρδος, έχει ανατρέψει κάθε φυσική ισορροπία στον πλανήτη.

Η προστασία και ολοκληρωμένη διαχείριση του περιβάλλοντος, που είναι άλλωστε και κρατική περιουσία, πρέπει να είναι ευθύνη του κράτους με βάση το πραγματικό συμφέρον του λαού και όχι των «επενδυτών». Όμως, το κράτος των καπιταλιστών δεν θέλει να εξασφαλίσει την προστασία του. Οι κυβερνήσεις έχουν υποτάξει το περιβάλλον στους νόμους της αγοράς, το αντιμετωπίζουν ως εμπόρευμα και κερδοφόρα διέξοδο στις κάθε φορά επενδυτικές επιλογές των μονοπωλιακών επιχειρηματικών ομίλων. Η πραγματική προστασία του περιβάλλοντος προϋποθέτει διαφορετική οργάνωση της οικονομίας και της κοινωνίας, ένα κοινωνικό σύστημα το οποίο θα έχει ως κυρίαρχο κριτήριο την ποιότητας ζωής του ανθρώπου.

Παρά την ψήφιση του νομοσχεδίου, οι αγώνες θα συνεχιστούν και θα ενταθούν. Όπου και σε όποιες περιοχές είναι δυνατόν, θα εμποδιστούν με δράσεις και αντιδράσεις τα καταστροφικά τους σχέδια. Τα Άγραφα κρατάνε γερά, η Τήνος αντιστέκεται, όπως και τόσα μέρη σε όλη την Ελλάδα, όπως και το κίνημα κατά των εξορύξεων υδρογονανθράκων, το οποίο γιγαντώνεται. Αντιστεκόμαστε και λέμε: ΟΧΙ ΣΤΟΝ ΑΝΤΙ-ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΝΟΜΟ. Όλοι μαζί, σαν μια γροθιά, διεκδικούμε και απαιτούμε να σταματήσει η λεηλασία της φύσης!

πρώτη δημοσίευση Σοσιαλιστική Προοπτική

Όχι κάμερες στα σχολεία! Να μη γίνει η πανδημία εργαλείο φαλκίδευσης

   του ΚΩΣΤΑ ΜΑΣΚΑΛΙΔΗ 
   δημοσιεύτηκε στο https://www.redtopia.gr/

Μετά την κατάθεση του αντιεκπαιδευτικού νομοσχεδίου, το υπουργείο Παιδείας προχώρησε, στην εσπευσμένη (και χωρίς διαβούλευση) ψήφιση τροπολογίας για την «παροχή σύγχρονης εξ αποστάσεως εκπαίδευσης». Παρότι, όπως αναφέρεται, οι διατάξεις αντιμετωπίζουν «ζητήματα που χρήζουν άμεσης αντιμετώπισης» λόγω της πανδημίας, στην αιτιολογική έκθεση δηλώνεται ξεκάθαρα ότι η δυνατότητα αυτή παρέχεται σε κάθε «άλλο έκτακτο λόγο» που καθιστά «δυσχερή ή αδύνατη την παρακολούθηση διά ζώσης μαθημάτων» (άρα πχ. σε μια μαθητική κατάληψη ή αν απουσιάζουν οι απαραίτητοι εκπαιδευτικοί).

Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι, «κατά παρέκκλιση κάθε άλλης διάταξης», με την τροπολογία εισάγεται (για πρώτη φορά σε ευρωπαϊκό επίπεδο) ο θεσμός της απευθείας μετάδοσης μέσω internet των μαθημάτων στην τάξη για μαθητές που θα «συμμετέχουν» εξ αποστάσεως. Κάτω από τους υποκριτικούς σκοπούς της «εξυπηρέτησης της συνταγματικής επιταγής προαγωγής της διδασκαλίας» και της «διασφάλισης ότι οι μαθητές δεν θα αποξενώνονται από τη μαθησιακή διαδικασία και το αγαθό της γνώσης», στην πραγματικότητα με τη διάταξη αυτή ακυρώνεται συνολικά ο παιδαγωγικός χαρακτήρας του σχολείου, η ζωντανή αλληλεπίδραση του εκπαιδευτικού με τα παιδιά, η απερίσπαστη ανάπτυξη της προσωπικότητας του παιδιού μέσα από τη συλλογική διαδικασία που είναι η τάξη. Το διαζύγιο που έχει πάρει το υπουργείο Παιδείας από την παιδεία, μετατρέποντας τα σχολικά μαθήματα σε webinars, διαφαίνεται και στη σχετική υπουργική απόφαση που ακολούθησε της τροπολογίας, όπου αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι «η ζωντανή μετάδοση αφορά μόνο το μέρος της διδακτικής ώρας που αφιερώνεται στην παράδοση μαθήματος» διασπώντας τον ενιαίο χαρακτήρα της εκπαιδευτικής πράξης, ενώ ακόμη θεωρεί τον εκπαιδευτικό καθηλωμένο όλη την ώρα του μαθήματος στην έδρα του, αφού «για τη μετάδοση του ήχου, η συσκευή θα πρέπει να είναι σταθερά τοποθετημένη κοντά στον εκπαιδευτικό».

 Ακόμη, η διάταξη αυτή παραβιάζει κατάφωρα βασικές διατάξεις προστασίας εργασιακών και ατομικών δικαιωμάτων, θεσμοθετώντας την «καινοτομία» της on-line παρακολούθησης εργαζομένων την ώρα εργασίας, με χαρακτηριστική τη δήλωση Λοβέρδου ότι «η κάμερα στην τάξη επιτρέπει να διαμορφώνουμε γνώμη για το πώς κάνουν μάθημα οι εκπαιδευτικοί». Ταυτόχρονα κονιορτοποιείται κάθε έννοια προστασίας προσωπικών δεδομένων και μάλιστα ευαίσθητων δεδομένων, που αφορούν ανήλικα παιδιά, τα οποία δολίως προσπαθεί η υπουργός (αν και απόφοιτη του  Harvard Law School) να μας προκαταλάβει στην εισηγητική έκθεση αναφέροντας ότι τα προσωπικά δεδομένα των συμμετεχόντων είναι «απλά κατά τεκμήριο». Σημειώνεται ενδεικτικά ότι στο παρελθόν ακόμη και η «ανεξάρτητη» Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα ρητά απαγόρευσε τη χρήση καμερών στα σχολεία, παρά μόνο για λόγους ασφαλείας σε εξωτερικούς χώρους εκτός σχολικού ωραρίου (και μάλιστα αναφερόμενη σε κάμερες CCTV – κλειστού κυκλώματος), ενώ ακόμη και σε δημόσιες σχολικές εκδηλώσεις η φωτογράφηση παιδιών επιτρεπόταν υπό αυστηρές προϋποθέσεις και αφού είχε προηγηθεί η συναίνεση των γονέων. Τέλος, η υποκρισία της κυβέρνησης στο ενδιαφέρον για «προαγωγή της δημόσιας εκπαίδευσης και την άμβλυνση των ανισοτήτων» αποδεικνύεται από το γεγονός ότι για την εφαρμογή της «σύγχρονης εκπαίδευσης» δεν υπάρχει ειδική οικονομική μέριμνα για την ανάπτυξη των αντίστοιχων υποδομών, με την σχετική έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους να αναφέρει ότι δεν προκύπτει επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού. Έτσι μετατίθεται η ευθύνη για την εγκατάσταση της αναγκαίας υποδομής στους ίδιους τους εκπαιδευτικούς (ας φέρουν υπολογιστές από το σπίτι τους), ενώ για τους μαθητές το πρόβλημα της σύνδεσης στην ψηφιακή τάξη λύνεται… πρωτοποριακά, με την υπουργική απόφαση να δίνει τη δυνατότητα χρήσης ακόμη και σταθερού τηλεφώνου!  

Ποιους πολιτικούς στόχους κρύβουν οι κάμερες .

 1. Εθισμό στην εκπαίδευση χωρίς σχολεία, χωρίς εκπαιδευτικούς, χωρίς ανάγκη κτιριακών υποδομών, χωρίς όρια μαθητών στην τάξη, με νομιμοποιημένη την αδιοριστία των εκπαιδευτικών.

 2. Περαιτέρω υποβάθμιση της σχολικής παιδείας, με αντιπαιδαγωγικές μεθόδους μετατροπής της διαδικασίας εκπαίδευσης σε στείρα μετάδοση γνώσεων, με πανοπτικό έλεγχο και αυστηρή επιτήρηση της σχολικής ζωής που θα αποστερεί τη δυνατότητα ολοκληρωμένης μόρφωσης, ειδικά για τα πιο φτωχά στρώματα.

3. Προλείανση του εδάφους για την αξιολόγηση σχολικών μονάδων (και εκπαιδευτικών), με τις «ζωντανές» διδασκαλίες (και την εύστοχα αναφερόμενη επεξεργασία των «μεταδεδομένων» τους) να αποτελούν πολύτιμα εργαλεία μετασχηματισμού των σχολείων σε ανταγωνιστικές μονάδες με περαιτέρω όξυνση των ταξικών ανισοτήτων.

 Στο επίπεδο των εργασιακών δικαιωμάτων:

1. Την αποδοχή της παρακολούθησης εργαζομένων στον χώρο εργασίας την ώρα της δουλειάς, παραβιάζοντας κατοχυρωμένα δικαιώματα και συντείνοντας στην εντατικοποίηση της εργασίας.

2. Περαιτέρω εμπέδωση της τηλεργασίας, που επιφέρει σειρά ανατροπών στις εργασιακές συνθήκες (καταστρατήγηση ωραρίων, δουλειά και στην άδεια), που συνοδευόμενα και από τηλεσυνελεύσεις, τηλεψηφοφορίες σε σωματεία κ.λπ., θα συντρίψουν τη δυνατότητα συλλογικής συζήτησης και δράσης.

 3. Την «αξιολόγηση» της εργασίας και το φακέλωμα των εργαζομένων ως εργαλείων απολύσεων, μειώσεων μισθού κ.λπ.

 Τέλος, στο επίπεδο των ατομικών – δημοκρατικών δικαιωμάτων, πέραν της αμφισβήτησης της («πολυπαιγμένης» τα τελευταία χρόνια) προστασίας των προσωπικών δεδομένων, επιβάλλει την εμπέδωση της οργουελιανού τύπου επιτήρησης της καθημερινής ιδιωτικής ζωής από την πολύ τρυφερή παιδική ηλικία. Αν στα παραπάνω προσθέσουμε την εμπειρία από την πολιτική όλων των κυβερνήσεων τα τελευταία 25 χρόνια, ειδικά στην παιδεία, καταλαβαίνουμε ότι η διάταξη για τις κάμερες δεν αποτελεί ένα πρόσκαιρο ή έστω πρόχειρο μέτρο αντιμετώπισης των συνεπειών της πανδημίας. Η διάταξη αυτή, σε μεγάλο βαθμό, οικοδομεί στην πράξη (μαζί με το κατατεθειμένο νομοσχέδιο για την εκπαίδευση) την περαιτέρω απορύθμιση της παιδείας και ταυτόχρονα τη διευρυνόμενη τάση φασιστικοποίησης της κοινωνικής ζωής. Αποκαλύπτεται η πραγματική ατζέντα της «επιστροφής στην κανονικότητα» που, με αφορμή και την πανδημία, απεργάζεται και υλοποιεί η Κυβέρνηση της ΝΔ και η -επίσημα προσκεκλημένη στην περσινή σύνοδο της Λέσχης Bilderberg- κ. Κεραμέως.  

Η στάση συνδικαλιστικών ηγεσιών και αντιπολίτευσης .

Παρά τη γενική κατακραυγή για τη (ν)τροπολογία αυτή από την εκπαιδευτική κοινότητα αλλά και ευρύτερα την κοινωνία (με σχετικό ψήφισμα που κυκλοφόρησε στο Avaaz να έχει συγκεντρώσει ήδη σχεδόν 50.000 υπογραφές), οι υποταγμένες στις επιλογές της κυβέρνησης ηγεσίες της ΟΛΜΕ και της ΔΟΕ δίνουν «αέρα» στην πολιτική της. Κορυφαίο δείγμα η ΔΟΕ, η οποία το μόνο που βρήκε να ψελλίσει ήταν η έλλειψη της λεγόμενης «μελέτης αντίκτυπου» που οφείλει να κάνει το υπουργείο Παιδείας στο πλαίσιο της προστασίας των προσωπικών δεδομένων (λες και αυτό θα αποτελέσει εμπόδιο για το υπουργείο). Αρνούνται μάλιστα να πραγματοποιηθούν γενικές συνελεύσεις γιατί «δεν θα έχουν επιτυχία»… Ακόμη χειρότερη η στάση της αντιπολίτευσης. Ο ΣΥΡΙΖΑ επαληθεύει για πολλοστή φορά το ρόλο της «υπεύθυνης» αντιπολίτευσης και γίνεται ιμάντας μεταφοράς της χολερικής φιλολογίας των «αρίστων» για τους εκπαιδευτικούς που φοβούνται για συντεχνιακούς λόγους τις κάμερες. Συμβάλλει στην προσπάθεια να μετακινηθεί η εστίαση της συζήτησης προς την πλευρά των αγωνιστών, προτρέποντάς τους να μην επιδεικνύουν «στείρα αντίθεση» και να καταθέσουν «εποικοδομητικές» προτάσεις (ίσως γιατί αναπολούν το ρόλο τους ως διαχειριστών του συστήματος). Τέλος, το ΚΚΕ θέλει να «κρατήσει τους καλούς βαθμούς» που έχει πάρει στις εξετάσεις υποταγής κατά τον καιρό του lockdown, με εμβληματικές την ουσιαστική αποδοχή της επιλογής της ασύγχρονης εκπαίδευσης και του ανοίγματος των σχολείων χωρίς ουσιαστικά μέτρα προστασίας. Περιορίζεται για μια ακόμη φορά σε συμβολική αντιπολίτευση (και για τις κάμερες και για το εκπαιδευτικό νομοσχέδιο), υπονομεύοντας την ανάπτυξη αγώνων.  

Ο αγώνας ενάντια στις κάμερες μας αφορά όλους Επειδή -όπως αναδείχθηκε- η πολιτική στόχευση της (ν)τροπολογίας είναι ευρεία, ο αγώνας δεν αφορά μόνο τους εκπαιδευτικούς ή έστω και τους γονείς, αλλά όλη την κοινωνία. Η επιλογή της κυβέρνησης της ΝΔ να προωθήσει εν μέσω ενός υγειονομικού κινδύνου την ατζέντα των ακραίων νεοφιλελεύθερων μέτρων (σε συνδυασμό με την τρομοκράτηση του κόσμου με πρόστιμα, ΜΑΤ στις πλατείες κ.λπ.) μάλλον δεν θα είναι στρωμένη με ροδοπέταλα. Φαίνεται ότι δεν είναι εφικτό (εδώ ή και σε άλλα θέματα) να βρεθεί ο αντίστοιχος Τσιόδρας για να «κουκουλώσει» τις κυβερνητικές ευθύνες (η επιλογή ενός τέτοιου ρόλου για τον κ. Μπαμπινιώτη μάλλον «κάηκε» από τον ίδιο και όσα είπε). Τα πρώτα μηνύματα από τις διαθέσεις του κόσμου είναι ενθαρρυντικά (ενδεικτική η συμμετοχή χιλιάδων στο συλλαλητήριο της 13/5). Φαίνεται ότι (με καταλύτη και την οικονομική κρίση που είναι σε εξέλιξη) μπορεί να ξεδιπλωθεί ένα ευρύτερο κίνημα ενάντια στις κάμερες (και το νομοσχέδιο για την εκπαίδευση) που θα στρέφεται -αντικειμενικά- ενάντια στο σύνολο της κυβερνητικής ατζέντας. Είναι επιτακτική υποχρέωση για τις οργανώσεις της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς και τους αγωνιστές να δουλέψουν ενωτικά για την οργάνωση μαζικών κινητοποιήσεων για κατάργηση της τροπολογίας, υποχρεώνοντας την κυβέρνηση της ΝΔ σε αναδίπλωση, γεγονός που θα αφήσει παρακαταθήκες για την παραπέρα ανάπτυξη του κινήματος.

ΚΡΙΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΩΜΟΣΙΟΛΟΓΙΑ

γράφει ο Μιckio Tsorbatzoglou

Ιστορικά μετά από κοινωνικές κρίσεις (πολέμους ,οικονομικές κρίσεις,πανδημίες κτλ) η ανθρωπότητα επεξεργάζεται σενάρια απεμπλοκής και ανάπτυξης. Σε κοινωνίες με διακριτά τα όρια εξουσιών ,οι λύσεις είναι ανάλογες. Στο Καπιταλιστικό σύστημα όντως θα δρομολογηθούν από τους Καπιταλιστές όχι όμως γραμμικά και όχι βάση κάποιας θεωρίας οι μάζες έχουν λόγο και μάλιστα κάποιες φόρες αποτελεσματικό.
Και πριν τον Κορονοιο ένας από τους πιο πληττόμενους θεσμούς ήταν η επιστήμη λόγω της χρήσης της από την άρχουσα τάξη για υπερκέρδη.Το παράδοξο ( παρόλα αυτά άκρως ορθολογιστικό) είναι ότι δεν κατάφεραν να την δαμάσουν άλλα μόνο να βγάλουν χρήμα. Όντως τα τελευταία χρόνια έχει υπάρξει μεγάλη τεχνολογική πρόοδο άλλα έχει πεταχτεί και στα σκουπίδια αμέτρητη γνώση (αποκρυπτογράφηση DNA,CERN,τεχνητή νοημοσύνη κτλ) επειδή δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για κέρδος παρά τις υπέρογκες δαπάνες των φορολογουμένων παγκοσμίως και παρά την εκμετάλλευση του επιστημονικού εργατικού δυναμικού. Για τους παραπάνω λόγους άλλα και καθαρά επιστημονικούς(νόμοι φυσικής,βιολογίας κτλ) υπάρχει ανυπέρβλητη δυσκολία στην υλοποίηση ενός βιοκοινωνικού μηχανισμού ελεγκτικού (εμβόλια με τσιπς κτλ).
Άλλωστε η μόνη σοβαρή επιστημονική προσέγγιση είναι αυτή στον τομέα της Φυσικής με την γνωστή σε πολλούς "Θεωρία των Πάντων" η οποία συναντά ανυπέρβλητα εμπόδια στην υλοποίηση της. Ασφαλώς και μιλάμε για μια θεματική με την οποία ασχολούνταν και ασχολούνται τα μεγαλύτερα μυαλά της ανθρωπότητας εδώ και αρκετές δεκαετίες!!!

ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΛΙΒΑΝΟΥ : ΜΙΑ ΛΑΘΕΜΕΝΗ ΕΠΙΛΟΓΗ

 Η διάσκεψη άρχισε στις 15 του Μάη 1944.

Μία λαθεμένη επιλογή απέναντι στον Βρεττανικό  Ιμπεριλισμό που δυστυχώς συνεχίσθηκε με την συμφωνία της Γκαζέρτας και την Βάρκιζας .Γενικά κείνο που χαρακτηρίζει τη διάσκεψη του Λίβανου ήταν ότι ΟΛΟΙ τους απαιτούσαν την αυτοδιάλυση του μοναδικού ελληνικού στρατού που υπήρχε τότε, μετά την επαίσχυντη διάλυση του στρατού της Μέσης Ανατολής και απειλούσαν πως σε αντίθετη περίπτωση θα διέλυαν αυτοί τον ΕΛΑΣ με τις γερμανοοπλισμένες προδοτικές δυνάμεις και κυρίως με τον αγγλικό στρατό.  Στις προκαταρτικές συνεννοήσεις, πριν από την έναρξη των εργασιών του Συνεδρίου, διαφάνηκε η αντίθεση μεταξύ του ΕΑΜ και των υπολοίπων δυνάμεων. Οι αντιπροσωπείες του ΕΑΜ, της ΠΕΕΑ και του ΚΚΕ- στις οποίες μετείχαν, μεταξύ άλλων, οι Π. Ρούσος από το ΚΚΕ, Μιλτιάδης Πορφυρογένης  από το ΕΑΜ, οι Α.Σβώλος, Α. Αγγελόπουλος από την ΠΕΕΑ καθώς και ο αρχηγός του ΕΛΑΣ, Στέφανος Σαράφης- επεδίωκαν ως "μίνιμουμ αξιώσεων" πέντε όρους για το σχηματισμό κυβέρνησης εθνικής ενότητας που ήταν:

1. Το 25% της υπό σύσταση κυβερνήσεως εθνικής ενότητας των υπουργείων να παραχωρηθούν στο ΕΑΜ και ειδικά το Υπουργείο Εσωτερικών και το Υφυπουργείο Στρατιωτικών.

2. Αντιπρόεδρος της κυβέρνησης θα είναι ο Α. Σβώλος.

3. Κλιμάκιο της κυβέρνησης αυτής να εγκατασταθεί το ταχύτερο στην Ελλάδα.

4. Συγκρότηση ενιαίου Στρατού με αρχιστράτηγο κοινής εμπιστοσύνης, και

5. Διορισμό αντιβασιλείας, μέχρι τη διενέργεια δημοψηφίσμα

Εξαίρεση αποτέλεσε ο υπέροχος Σαράφης υπέρμαχος του αγωνιζόμενου λαού  ενάντια στους απόντες και τους συνεργάτες του εχθρού, που όλοι τους αντιπροσωπεύονταν στην αίθουσα της διάσκεψης. Ήταν τόσο αμείλιχτο το “Κατηγορώ” του ηγέτη στρατηγού του Λαϊκού στρατού, που ακόμα και αντιπρόσωπο της ΠΕΕΑ και του ΕΑΜ (Σβώλος και Πορφυρογένης) ζήτησαν να μαλακώσει τον τόνο του.Εδώ ένα απόσπασμα από την ομιλία του

“Κύριοι, αυτός είναι ο ΕΛΑΣ, αυτή είναι η δράση του. Είμαι περήφανος γιατί συνετέλεσα κι εγώ στη δημιουργία αυτού του στρατού, που τόσο συνέβαλε στο συμμαχικό αγώνα. Είμαι περήφανος γιατί διοίκησα αυτό το στρατό, ένα στρατό ηρώων. Έχω ήσυχη τη συνείδησή μου ότι έκανα το καθήκον μου προς το έθνος και προς το λαό, όπως εγώ το αισθάνομαι και όπως ο λαός έχει αξίωση από τα παιδιά του και ιδιαίτερα από τους αξιωματικούς. Στον ενιαίο εθνικό στρατό θα προσφέρω τις υπηρεσίες μου σ’οποιαδήποτε θέση κι αν ταχθώ, χωρίς να προβάλω δικαιώματα και αξιώσεις από προηγούμενες υπηρεσίες, όπως έκανα πάντα έως σήμερα, γιατί νομίζω πως έτσι κάνοντας θα συντελέσω στη δημιουργία του ενιαίου εθνικού στρατού που θα εξακολουθήσει με την ίδια πίστη, μαχητικότητα και ορμή τον αγώνα κατά του κατακτητή για την απελευθέρωση της πατρίδας μας και την εξασφάλιση των λαϊκών ελευθεριών.”

Στις συζητήσεις αυτές όλοι τους επιμένανε στη διάλυση του ΕΛΑΣ. ‘Ενα σήμα όμως από το ΣΜΑ (Σ.τ.Ε, Στρατηγείο Μέσης Ανατολής) τους υποχρέωσε “να ρίξουν νερό στο κρασί τους”. Αρνούνταν να αποκηρύξουν τα τάγματα του Ράλλη και τις γερμανοοπλισμένες συμμορίες αν προηγούμενα δεν παρθεί απόφαση για Εθνική Κυβέρνηση. Δεν ζητούσαν ξεκαθάρισμα του πολιτειακού, με καθαρή δήλωση του βασιλιά πως δε θα ξαναγυρίσει στην Ελλάδα πρίν από ένα ελεύθερο δημοψήφισμα. Έδιναν στην ΠΕΕΑ, το ΕΑΜ και το ΚΚΕ μόνο 25%  συμμετοχή στην κυβέρνηση και δευτερεύοντα, για μεγάλη περίοδο υπουργεία.

Η αντιπροσωπεία του λαϊκού κινήματος είχε κυριολεκτικά παραλύσει. Χωρίς ν’αντιδράσει δέχτηκε όλες τις θέσεις που διατύπωσε ο Παπανδρέου στον τελικό λόγο του. Έτσι κατάληξαν, με ομοφωνία, στη συμφωνία του Λιβάνου. Πρωτόκολλο δεν υπογράφηκε. Ο λόγος του Παπανδρέου, που συνόψιζε τα συμπεράσματα της διάσκεψης, υπογράφηκε σαν “Εθνικό Συμβόλαιο”, αφού βέβαια μείνανε όλα τα συκοφαντικά κατασκευάσματα και οι βρισιές ενάντια στο ΕΑΜ-ΕΛΑΣ. Αφαιρέθηκαν όμως οι επιπλήξεις για “απουσία από τον εθνικό συναγερμό των αστικών πολιτικών κομμάτων, για να μη θιγούν οι “ευαίσθητοι” παραδοσιακή πολιτικοί ηγέτες.

Έτσι τελείωσε μια οργανωμένη παρασυναγωγή, παγίδα για το λαϊκό κίνημα και πρόδρομος όλων των κακών που θα ακολουθήσουν. Μετά τη συνθηκολόγηση της αντιπροσωπείας του λαϊκού κινήματος, η πολιορκία έληξε. Οι αντιπρόσωποι μεταφέρθηκαν στο Κάιρο. Εκεί είχαν την ευκαιρία να έρθουν σε επαφή με την Ελληνική παροικία, τους πρόσφυγες, το στρατό και με τους εκπροσώπους του ελληνικού και διεθνούς τύπου

 Οι ρίζες αυτής της πολιτικής αναμφισβήτητα βρίσκονται στην 6η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ το 1934   βλέπε http://istorika-ntokoumenta.blogspot.com/2013/06/44_18.htm.  όπου η διορισμένη από τη Γ’ Διεθνή, ηγεσία υπό τον Ν. Ζαχαριάδη τροποποιεί για πρώτη φορά το πρόγραμμα του κόμματος και αλλάζει το χαρακτήρα της επερχόμενης ελληνικής επανάστασης, από σοσιαλιστικό σε αστικοδημοκρατικό. Αυτή η πολιτική οδηγεί την ηγεσία του ΚΚΕ, ενώ ουσιαστικά είναι η μόνη μαχόμενη πολιτική δύναμη στην κατεχόμενη Ελλάδα και συγκεντρώνει την ενθουσιώδη λαϊκή υποστήριξη, ν’ αναζητάει συνεχώς συμμαχίες με χρεοκοπημένα αστικά ραμολιμέντα και να υπογράφει ατιμωτικές συμφωνίες, όπως αυτές του Λιβάνου (Μάης του ’44) και της Γκαζέρτας (Σεπτέμβρης του ’44).

 Στο Λίβανο, αποδεχόμενοι το σχηματισμό κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας με πρωθυπουργό τον Παπανδρέου και παίρνοντας 7 υπουργεία, παρέδωσαν την εξουσία ουσιαστικά στην αστική τάξη. Δέχτηκαν τη δημιουργία Εθνικού Στρατού (τη διάλυση δηλαδή του ΕΛΑΣ) και μαζί με τους συνωμότες του Καΐρου χαρακτήρισαν την εξέγερση των Ελλήνων στρατιωτών και ναυτών στη Μέση Ανατολή ως «έγκλημα εναντίον της πατρίδος» (!) αφιερώνοντας ολόκληρη παράγραφο για να αναφέρουν ότι «εις την ύπαιθρον θα διασφαλιστεί η τάξις, η προσωπική ασφάλεια και η πολιτική ελευθερία», ανοίγοντας έτσι το δρόμο για να χαρακτηριστεί στη συνέχεια «τρομοκρατικό» το έργο του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ στις απελευθερωμένες περιοχές!

ΠΗΓΕΣ :

Β. Ραφαηλίδης "Ιστορία (κωμικοτραγική) του Νεοελληνικού Κράτους 1830-1974", Αθήνα 1993, σελ.175

http://istorika-ntokoumenta.blogspot.com/2013/06/44_18.h

έργου του Θανάση Χατζή “Η νικηφόρα επανάσταση που χάθηκε”

Κάμερες στις τάξεις: ευτελισμός της παιδαγωγικής διαδικασίας, εμπορευματοποίηση της εκπαίδευσης, κοινωνικός εκβαρβαρισμός

    https://www.antapocrisis.gr/

Η τροπολογία που ψήφισε η κυβέρνηση για τη θεσμοθέτηση της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης και την αναμετάδοση του μαθήματος, είναι μια προκλητική και επιθετική ενέργεια απέναντι στους εκπαιδευτικούς και τη δημόσια παιδεία.

Πίσω από τη φράση «έκτακτες συνθήκες» η κυβέρνηση δημιουργεί το έδαφος για μια σειρά εξαιρέσεις και νεφελώδη σημεία, γύρω από το καθεστώς της λειτουργίας των δημόσιων σχολείων. Στο εξής και με βάση την τροπολογία αρκεί η επίκληση μιας «έκτακτης συνθήκης» για να αντικατασταθεί το μάθημα από την εξ αποστάσεως εκπαίδευση ή ακόμα χειρότερα από την αναμετάδοση της τάξης. Όσον αφορά την πανδημία όμως υπάρχει ο θεσμός της κατ’ οίκον διδασκαλίας, για τους μαθητές που δε θα μπορούν να πάνε στο σχολείο γιατί ανήκουν οι ίδιοι ή οι γονείς τους στις ευπαθείς ομάδες, ή θα μπορούσαν να διοριστούν εκπαιδευτικοί για δια ζώσης διδασκαλία σε κάποιον άλλο χώρο, σε μικρές ομάδες κοκ. Υπάρχουν άλλες λύσεις, αλλά το Υπουργείο διαλέγει τη χειρότερη.

Η εκπαιδευτική διαδικασία πλέον δε συντελείται στη φυσική τάξη από τον εκπαιδευτικό και τους μαθητές. Μια πανδημία, μια χιονόπτωση, μια απεργία ίσως ή μια μαθητική κατάληψη, η έλλειψη διορισμού εκπαιδευτικών στα νησιά μας έως και το Δεκέμβριο, όλα αυτά μπορούν να «λυθούν» πλέον με την εξ αποστάσεως εκπαίδευση ή την αναμετάδοση της τάξης.

Ειδικά η βιντεοσκόπηση της τάξης αποτελεί μια αντιπαιδαγωγική και αντιεκπαιδευτική κλιμάκωση στην επιθετικότητα του Υπουργείου προς τη δημόσια εκπαίδευση. Η χρήση της τεχνολογίας στην εκπαιδευτική διαδικασία είναι απαραίτητη, όμως η τροπολογία δεν έχει καμία σχέση με αυτό. Δεν είναι οι εκπαιδευτικοί οι «οπισθοδρομικοί», οι κυβερνήσεις είναι. Να θυμηθούμε τα χάλια των υποδομών του Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου πριν λίγες μέρες που κατέρρεε; Να θυμηθούμε ότι κεντρικό πανελλαδικό πρόγραμμα ανανέωσης των εργαστηρίων Πληροφορικής δεν έχει υπάρξει από το 2004;

Το πρόβλημα της κάμερας δεν είναι κατεξοχήν ούτε νομικό ούτε συνταγματικό. Το πρόβλημα είναι πολιτικό και παιδαγωγικό.

Πολιτικό γιατί η κυβέρνηση θέλει να αξιοποιήσει τις πραγματικά έκτακτες και πρωτοφανέρωτες μεταπολεμικά συνθήκες για να προωθήσει την αντιλαϊκή πολιτική, της μετατροπής της εκπαίδευσης σε εμπόρευμα προς αξιολόγηση και τις περικοπές σε υποδομές και προσωπικό. Η μετατροπή της εκπαίδευσης σε εμπόρευμα προϋποθέτει το εμπόρευμα να αξιολογείται από τους γονείς-πελάτες με όρους αγοράς. Γι’ αυτό και προβλέπεται σχετική ρύθμιση αξιολόγησης σχολείων και εκπαιδευτικών στο πολυνομοσχέδιο που προωθεί εν μέσω πανδημίας. Γνώριζε ότι αυτή η ρύθμιση δε θα μπορούσε να περάσει χωρίς σημαντική αντίσταση. Σήμερα επιχειρεί να έχει, πλέον, σύμμαχο τις πλατφόρμες της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, που αξιοποίησαν οι εκπαιδευτικοί σε πραγματικά έκτακτες συνθήκες, και ταυτόχρονα επιχειρεί να αποκτήσει και άμεση εποπτεία στην τάξη μέσω της κάμερας αναμετάδοσης. Μιας κάμερας που θα πάρει τη θέση του παλαιού επιθεωρητή. Δεν αρέσει σε κάποιον γονέα πως επέπληξε ο εκπαιδευτικός το παιδί του ή δε συμφωνεί ένας εθνικόφρων για το τι λέει ένας φιλόλογος στο μάθημα της ιστορίας για την αντίσταση του 40; Κακή αξιολόγηση από «την τοπική κοινωνία».  Η αξιολόγηση δεν έχει καμία σχέση με το να «ξετρυπώσουν» οι αλαλάζοντες νεοφιλελεύθεροι τον «τεμπέλη εκπαιδευτικό». Αυτό αφορά τη γνωστή καραμέλα του κοινωνικού αυτοματισμού. Πριν ήταν οι γιατροί, τώρα οι εκπαιδευτικοί, μετά πάλι οι οδοκαθαριστές κοκ. Η αξιολόγηση έχει να κάνει με αυτό που βιώνουν τα αγγλοσαξονικά εκπαιδευτικά συστήματα εδώ και χρόνια, αλά Ελληνικά. Το σχολείο στην Κάρπαθο θα κάνει εξ αποστάσεως μάθημα λόγω περικοπών στους διορισμούς. Το σχολείο στην Κηφισιά θα έχει καλύτερο εξοπλισμό για μια εξ αποστάσεως διδασκαλία, το σχολείο στο Πέραμα όχι. Ο εκπαιδευτικός που δε θα μπορεί να κάνει το μάθημα όπως πρέπει στις τάξεις των 25-27 μαθητών θα αξιολογείται ως ανεπαρκής με στόχο την μείωση στο μισθό του ή και την απόλυση του. Όχι δεν είναι δυστοπία τα παραπάνω. Κάποια από αυτά συμβαίνουν σε άλλα συστήματα ή και δίπλα μας στα ιδιωτικά σχολεία όπου η εμπορευματοποίηση είναι ο κανόνας.

Γιατί εθίζει στον κοινωνικό κανιβαλισμό και στον κοινωνικό εκβαρβαρισμό. Στην αρχή η «πλουραλιστική» ιδιωτική τηλεόραση έφερε στα σπίτια μας τα reality τύπου Big Brother. Έτσι, εθιστήκαμε στη δημοσιοποίηση των προσωπικών στιγμών έστω κι αν αυτές ήταν στημένες: ερωτικά φλερτ, διαπληκτισμοί κ.λπ..Μετά γέμισαν την Αθήνα με κάμερες, υποτίθεται για τη διαχείριση της κυκλοφορίας, μόνο που αποδείχτηκε πως αυτές χρησιμοποιούνταν στην  παρακολούθηση πολιτών όταν αυτοί ασκούσαν το δημοκρατικό τους δικαίωμα, αυτό της διαμαρτυρίας. Στη συνέχεια, η ΕΕ φρόντισε μέσω της συνθήκης Σένγκεν να φακελώσει τους πολίτες της (πάντα για το καλό τους). Σε κάποια σχολεία των ΗΠΑ οι κάμερες έχουν μπει στις τάξεις. Γιατί οι γονείς φοβούνται. Τον επόμενο «τρομοκράτη», τον επόμενο μαθητή που θα πάρει το όπλο του να σκοτώσει συμμαθητές του, τις ληστείες και τους βιασμούς στα σχολεία των γκέτο. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας σε μία σειρά χωρών (Γαλλία, Ισραήλ, Κίνα, Νότια Κορέα κ.ά.) εφαρμόστηκαν συστήματα παρακολούθησης των πολιτών μέσω εφαρμογών στα κινητά τους. Τώρα ήρθε η Κεραμέως να νομοθετήσει τη μαγνητοσκόπηση του μαθήματος στις τάξεις, ενάντια στο Σύνταγμα και σε κάθε παιδαγωγική και δημοκρατική αρχή. Το επόμενο βήμα είναι να μας τσιπάρουν σαν τους σκύλους και τις γάτες. Και τότε, όπως είπε κάποτε ο Μάνος Χατζηδάκης, όταν συνηθίσουμε το τέρας στο τέλος θα του μοιάζουμε. Στο χέρι μας είναι να μην του μοιάσουμε.

Παιδαγωγικό γιατί το μάθημα δεν είναι διάλεξη. Είναι σχέση και αλληλεπίδραση. Δεν παράγεται μόνο από το τι λέει ο εκπαιδευτικός, αλλά από το πώς το λέει, σε ποιο πλαίσιο, με ποιο τρόπο. Και ακόμα περισσότερο το μάθημα παράγεται από το τι και πώς λέει, πώς κινείται, πώς μορφάζει, πώς βαριέται ή δεν βαριέται ο μαθητής. Από το πώς θα ψιθυρίσει με το διπλανό του. Πώς και πότε θα του το επιτρέψεις. Πώς και πότε θα τον επαναφέρεις. Πώς και πότε -με τον πιο παράδοξο ή παρεξηγήσιμο τρόπο- ο δάσκαλος θα καταφέρει έκρηξη ερωτημάτων. Και πώς και πότε θα ανιχνεύσουν όλοι μαζί απαντήσεις, δημιουργώντας νέα ερωτήματα. Αυτά όχι απλά επιτρέπονται, αλλά επιβάλλονται σε μια σχέση διδασκαλίας, που ζητά να «ξυπνήσει ψυχές» κατά πώς έλεγε ο Μίλτος Κουντουράς. Πώς θα επιδράσει στον εκπαιδευτικό και στα παιδιά η συνείδηση ότι αυτά που κάνουν, λένε ή ρωτάνε θα είναι αντικείμενο παρατήρησης έξω από την κοινότητα της τάξης; Και μάλιστα όχι από τη μαμά του συμμαθητή τους, αλλά από όλο τον κόσμο αν το οπτικοακουστικό υλικό ανέβει στο διαδίκτυο; Θα ευνοήσει την ανόθευτη ειλικρίνεια ή θα προκαλέσει τη σκόπιμη συγκάλυψη; Θα πυροδοτήσει την απορία ή θα επιβάλει τη σιωπή; Θα αφεθεί στο ρίσκο του πειραματισμού ή θα περιοριστεί στη σιγουριά του καθωσπρεπισμού; Θα επιτρέψει ή θα απαγορεύσει το λάθος, αυτόν το μεγάλο μοχλό γνώσης και αυτογνωσίας; Και αν η απορία ενός παιδιού γίνει αντικείμενο σχολίων από τον γονιό ενός άλλου παιδιού, ή από έναν τρίτο; Σε τελική ανάλυση θα προστατεύσει ή θα εκθέσει τη σχέση ανάμεσα στους μαθητές και ανάμεσα στους μαθητές και στον δάσκαλο; Κάνει κάτι κακό ο εκπαιδευτικός σε αυτή τη σχέση; Θα ρωτήσουν κουτοπόνηρα οι υβριστές των εκπαιδευτικών. Το αντίθετο: Επειδή ο εκπαιδευτικός νοιάζεται για αυτή τη σχέση, νοιάζεται και για την προστασία της.

Η τροπολογία πρέπει να αποσυρθεί στο σύνολό της. Και στον αγώνα αυτό οι γονείς πρέπει να είναι μαζί με τους εκπαιδευτικούς.

Κατίνα Εμμανουηλίδου 1907-1933 ΛΑΜΠΡΗ AΓΩΝΙΣΤΡΙΑ ΜΙΑΣ ΑΛΛΗΣ ΕΠΟΧΗΣ

Επιλέγει ο Χρήστος Τζουρντός Μέλος ΣΦΕΑ         Παρουσιάζει η Βέρα Σιατερλή

Πάνε τώρα xρόνια που πέθανε μια μεγάλη ελληνίδα επαναστάτρια, η οποία στη σύντομη ζωή της έγραψε μια περίλαμπρη σελίδα στην ιστορία του εργατικού κινήματος της χώρας μας και της οργάνωσης των Αρχειομαρξιστών-τροτσκιστών ΚΟΜΛΕΑ. (Κομμουνιστική Οργάνωση Μπολσεβίκων Λενινιστών-Αρχειομαρξιστών)

ΚΑΤΙΝΑ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛΙΔΟΥ (πραγματικό όνομα Μαριάνθη Πισπιλόγλου)

Αποσπάσματα  του Λουκά Καρλιάφτη από το περιοδικό ΔΙΕΘΝΙΣΤΗΣ 

Πρόκειται για μια προλετάρισσα, κομμουνίστρια μεγάλης ολκής, ηγέτρια που έπαιξε ρόλο μέσα σε όλα τα γεγονότα της εποχής της, δίχως να είναι σε ηγετικά πόστα και δίχως να είναι γραμματιζούμενη. Μεγαλούργησε στους επαναστατικούς αγώνες της δεκαετίας 1920-30 και συνάρπασε τους προλετάριους δίπλα από τους οποίους πάλευε, για το θάρρος και την ορμητικότητα με την οποία ρίχνονταν στις ταξικές συγκρούσεις.Ήταν καπνεργάτρια και οι καπνεργάτες την περίοδο αυτή που ήταν το βαρύ πυροβολικό της τάξης και η πρωτοπορία της και αντιμετώπιζαν μια πρωτοφανέρωτη επίθεση. Στρατός, ιππικό με γυμνές σπάθες, κανόνια στραμμένα στα κέντρα τους, μάχες και ματοκυλίσματα εργατών απ’ άκρη σ’ άκρη της Ελλάδας, σε όλα τα καπνικά κέντρα.Ακόμα δεν είχε καλά-καλά μπει στη δουλειά στα καπνομάγαζα, και αναδείχτηκε αμέσως στις πρώτες απεργίες, λες και βγήκε ολοέτοιμη κομμουνίστρια από το κεφάλι του Δία όπως η Αθηνά, και απέκτησε κύρος ακαταγώνιστο.

Στη δημιουργία των εξ επαγγέλματος επαναστατών που προπαγάνδιζε τότε η οργάνωση της ΚΟΜΛΕΑ, φάνηκε εξ αρχής να είναι φτασμένη. Αφιέρωσε όλο της το είναι, ευθύς αμέσως μόλις πρωτομπήκε στο κίνημα το 1927 κι έβαλε τις αρχές της επανάστασης πάνω απ’ όλα. Δεν γνώρισε χαρά της ζωής. Ίσα-ίσα όμως, χαρά της ζωής γι’ αυτήν ήταν η δράση. Τίμησε το κίνημα όσο καμία άλλη. Κι όταν λέμε πως ήταν από τις λίγες επαναστάτριες, ίσως να είναι μετριασμός. Για όσους την γνώρισαν και γνώρισαν τη δράση της, έβλεπαν σ’ αυτήν, την κορυφαία προλετάρισσα επαναστάτρια στη χώρα μας.Η νέα γενιά ίσως δεν γνωρίζει όλη την ιστορία. Γιατί κάποιες ηγεσίες παραμόρφωσαν την ιστορία μας, όπως παραμόρφωσαν και την ιστορία της ρώσικης επανάστασης. Και όμως, η ιστορία πρέπει να γίνει γνωστή. Αν δεν γνωρίσουμε το χθες και δεν δούμε σωστά το σήμερα, δεν μπορούμε να χτίσουμε το αύριο.

Η συντρόφισσά μας Κατίνα Εμμανουηλίδου γεννήθηκε στα Θήρα της Σμύρνης το 1907 και εκεί πέρασε τα παιδικά της χρόνια. Ήταν μόλις 15 χρονών όταν κατέρρευσε το μικρασιατικό μέτωπο και γνώρισε το δράμα της καταστροφής. Στο δρόμο για τη Σμύρνη, κυνηγημένη από τους Τσέτες, έδειξε όχι μόνο απαράμιλλο θάρρος αλλά και όλο το ψυχικό της μεγαλείο. Κουβαλούσε στον ώμο της την ανήμπορη μητέρα της. Κατέβαινε σε πηγάδι για νερό των δικών της, που είχαν στεγνώσει τα χείλια τους από τον δρόμο και την τρομάρα της σφαγής και ενθάρρυνε τους φυγάδες συμπατριώτες της. Στη Σμύρνη έζησε τις γνωστές φρίκες της πυρπόλησης και του μακελειού. Στην Ελλάδα περιπλανήθηκε από πόλη σε πόλη και καταστάλαξε στον Πειραιά, στην Κοκκινιά, όπου γνώρισε την τραγωδία και την προσφυγιά.

Στον Πειραιά μπήκε σε σπίτι υπηρέτρια. Αλλά καθώς ήταν νέα και ωραία της ρίχτηκε το αφεντικό της. Του έσπασε τα μούτρα κι έφυγε. Έτσι, είδε από νεαρή ηλικία την εκμετάλλευση και την προστυχιά της κυρίαρχης τάξης. Έπιασε δουλειά σε καπνεργοστάσιο. Αλλά ύστερα από κάτι απεργιακά ξεσηκώματα την έδιωξαν σαν πρωταίτια. Σε κάθε εργοστάσιο είχε πρωταγωνιστική συμμετοχή στους αγώνες της τάξης της. Δεν μπόρεσε να στεριώσει σε κανένα καπνεργοστάσιο. Την είχαν “καλοσυστήσει” και όλοι την έδιωχναν.Δεν ανεχόταν την τρομοκρατία των εργοδοτών. Μέσα σε ελάχιστα χρόνια ήρθε σε επαφή με το οργανωμένο εργατικό κίνημα. Όχι όμως με το ΚΚΕ, αλλά με την πιο επαναστατική τάση μέσα στο εργατικό κίνημα της εποχής, τους αρχειομαρξιστές (Σημ.:1).

Απ’ τα καπνομάγαζα του Πειραιά βγήκε η περήφημη αρχειομαρξίστρια – τροτσκίστρια. Ήταν η ηρωικότερη μορφή του κομμουνιστικού γυναικείου κινήματος, πρώτη στους μεγάλους αγώνες και στις μεγάλες απεργίες στο Πειραιά και αργότερα στη Θεσσαλονίκη. Την προσηλύτισε στο Αρχείο ο γερο-Kαμπάνος, που ήταν υπεύθυνος στους Ποδαράδες, Ποδονίφτη, Πατησίων. Σε λίγο προσχώρησε και η αδελφή της Αθηνά στην οργάνωση.

Με την κρίση στην καπνεργασία (Σημ.:2), όπου οι άντρες διώχτηκαν από το ξεφύλλισμα και ρίχτηκαν στην ανεργία, ρίξαμε το σύνθημα: Για ίση δουλειά ίσο μεροκάματο. Ίσοι άντρες και γυναίκες στο ξεφύλλισμα. Οι καπνεργάτες της Γκλεν κατέβηκαν σε απεργία και κατέλαβαν το εργοστάσιο. Κηρύχτηκε γενική απεργία καπνεργατών στις 8-6-27. Σε 3000 καπνεργάτες ούτε ένας απεργοσπάστης.

Στις 13-6-27 έγινε γενική συγκέντρωση και διαδήλωση στο γραφείο Ευρέσεως Εργασίας, στο Τηλεγραφείο. Σπάσανε τα γραφεία της Ασφάλειας, της Νομαρχίας και της Εισαγγελίας, φωνάζοντας Ψωμί, δουλειά. Ισχυρή δύναμη αστυφυλάκων παρακολουθούσε τη διαδήλωση, ενώ ο στρατός φρουρούσε τα καπνεργοστάσια και οι ένοπλες δυνάμεις ήταν σε επιφυλακή. Επικεφαλής ήταν πολλοί σύντροφοι, ανάμεσα σ’ αυτούς και η Κατίνα Εμμανουηλίδου που συνελήφθη.

Από εκεί και ύστερα ξεχώρισε η ηγετική της φυσιογνωμία. Αναδείχθηκε σαν μαζική ηγέτις. Δεν είχε διαβάσει πολλά πράγματα. Σχεδόν ότι πήρε από τους όμιλους μαθημάτων. Όχι γιατί δεν το μπορούσε. Αλλά ήταν μια εργάτρια στη βιοπάλη, δεν είχε τον καιρό για μια ανώτερη μαρξιστική κατάρτιση.

Το 1929, η Κατίνα Εμμανουηλίδου έχει ήδη ξεχωρίσει σαν ένα από τα πιο αφοσιωμένα και δραστήρια μέλη της οργάνωσης. Κατακτά συνεχώς εργάτριες κι εργάτες στις επαναστατικές ιδέες, είναι πρώτη στις διαδηλώσεις και τις συγκρούσεις, ατρόμητη απέναντι στους χαφιέδες, τους αστυνομικούς, αλλά και τους τραμπουκισμούς των σταλινικών. Η δράση της στον προλεταριακό Πειραιά επεκτείνεται συνεχώς.

Έπειτα ξεχώρισε ως ηρωίδα της Πρωτομαγιάς του 1929 (Σημ.:3). Ήταν η Πρωτομαγιά που σημαδεύτηκε σαν μια από τις πιο ιστορικές της Ελλάδας. Εκεί δόθηκε μάχη. Οι αστυνομικοί με πιστολίδι και εμείς οι εργάτες με πέτρες. Η Κατίνα είχε οριστεί από την οργάνωση για να μιλήσει εκ μέρους των γυναικών, ενώ άλλοι δύο σύντροφοι θα μιλούσαν εκ μέρους της οργάνωσης. Την Κατίνα την πλαισίωσαν 500 περίπου αρχειομαρξιστές.

Οι αστυνομικοί έριχναν καταπάνω της. Ένας την έπιασε απ’ τα μαλλιά και τη χτυπούσε βάναυσα. Η αδελφή της Αθηνά (Σημ.:4) χύμηξε κατά πάνω του και με μια πέτρα του έσπασε το κεφάλι. Τελικά, όταν κατάφεραν και διέλυσαν τη συγκέντρωση, έπιασαν την Εμμανουηλίδου και την έσυραν στην Ασφάλεια μαζί με τις συντρόφισσες Ορεοζήλ, Ζωή, Κούλα Μεταξά, Καλιοτζή, Καπάτου και άλλες.

Εκεί τις βασάνισαν όλες και δεν τους έδιναν ούτε νερό. Και η Εμμανουηλίδου είχε βέβαια τα πρωτεία. Ήταν σκληρό καρύδι. Με κανέναν βασανιστή δεν μπορούσε να δαμαστεί. Ίσα -ίσα, όσο την βασάνιζαν τόσο θέριευε.

Η συμμετοχή στους αγώνες των καπνεργατών συνεχίστηκε και στα χρόνια 1928 και 1929 με αμείωτη επαναστατικότητα, καθώς οι καπνεργάτες πάλευαν για ζωή και θάνατο αντιμετωπίζοντας αδιάκοπα ματοκυλίσματα από τις ορδές της κεφαλαιοκρατίας.

Ότι διέκρινε πια την Εμμανουηλίδου ήταν η βαθιά πίστη της στο κίνημα, στο οποίο έδωσε όλο της το είναι. Ήταν φτασμένη μέσα σε λίγο χρονικό διάστημα, στο ύψος της εξ επαγγέλματος επαναστάτριας.

Πήρε δραστήρια και μαχητικά μέρος σ’ όλους του αγώνες των καπνεργατριών του Πειραιά οπότε συγκέντρωσε όλο το μίσος και τη λύσσα των πειραιωτών χαφιέδων.
Πιάστηκε την Πρωτομαγιά του 1930 στον Άγιο Ρέντη και κακοποιήθηκε επειδή αντιστάθηκε αποφασιστικά στην επίθεση των αστυνομικών και καταδικάστηκε σ’ ένα μήνα φυλακή.

Έτσι, μόλις της είπαν από την οργάνωση να πάει υπεύθυνη στη Θεσσαλονίκη, κατά το τέλος του 1930, δέχτηκε και άφησε τους δικούς της.

Η Κατίνα Εμμανουηλίδου εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη, το φθινόπωρο του 1930.
Στη Θεσσαλονίκη ρίχτηκε αμέσως στη δράση, και ιδιαίτερα στους καπνεργάτες και καπνεργάτριες.

Στη διάρκεια του 1931, η Κατίνα Εμμανουηλίδου συνελλήφθη σε διαδήλωση καπνεργατριών, μαζί με άλλες δύο συντρόφισσές της, δικάστηκε και καταδικάστηκε σε φυλάκιση 4 μηνών. Στην απολογία της είπε: «Δεν μπορούμε να ’χουμε τους καταχραστές και τους εργοδότες να τρώνε τον ιδρώτα το δικό μας, ν’ απολαμβάνουνε τ’ αγαθά του πολιτισμού με τη δουλειά τη δική μας. Αγωνιζόμαστε για την καλύτερη ζωή της εργατικής τάξης, για την κατάπαυση της εκμετάλλευσης».

Έπειτα είχαμε τα αντισημιτικά γεγονότα (Σημ.:5) του Ιούλη του 1931. Ο χιτλερισμός ανέβαινε και ο φασιστικός αέρας που φυσούσε σε ολόκληρη την Ευρώπη έφτασε και στη Θεσσαλονίκη. Οι φασιστικές ορδές των ΕΕΕ και τα κοινωνικά αποβράσματα των εθνικιστικών οργανώσεων, κάψανε τον ισραηλίτικο συνοικισμό του Κάμπελ (Σημ.:6), διέπραξαν φοβερές βιαιοπραγίες και τραυμάτισαν δεκάδες ισραηλίτες. Μέσα σε μια νύχτα ζωντάνεψαν τα πογκρόμ του τσαρισμού με την παρασκηνιακή καθοδήγηση των αρχών στη Θεσσαλονίκη.Η ΚΟΜΛΕΑ Θεσσαλονίκης, της οποίας η Εμμανουηλίδου ήταν μέλος, κινητοποιήθηκε για την υπεράσπιση των διωκομένων ισραηλιτών στους συνοικισμούς, με το σύνθημα κάτω τα χέρια από την ισραηλιτική φτωχολογιά. Η Εμμανουηλίδου ήταν μέρος αυτού του κινήματος, που προέτρεπε στη δημιουργία επιτροπών αυτοάμυνας.Συνελήφθη μαζί με άλλους συντρόφους, και βασανίστηκαν. Η αστυνομία τους έκανε αγνώριστους από το ξύλο, ξεμάλλιασαν την Κατίνα, ως πρωταγωνιστικό στοιχείο, ενώ στους άλλους έκαναν φάλαγγα.Την άλλη μέρα έκαναν επιδεικτική παρέλαση 500 περίπου φασίστες της οργάνωσης ΕΕΕ αλλά αποδοκιμάστηκαν από τους συγκεντρωμένους εργάτες όλων των παρατάξεων.

Και έφτασε η Πρωτομαγιά του 1932.

Η τρομοκρατία οργίαζε. Το επαναστατικό κίνημα, εξ επιδράσεως της κρίσης του 1930 ανέβαινε, αλλά ανέβαινε ταχύρρυθμα και ο χιτλερικός φασισμός που επηρέαζε και τις ελληνικές εξελίξεις. Η εξουσία απαγόρευσε τις συγκεντρώσεις ενώ οι εργάτες άρχισαν να οργανώνουν παράνομες. Η Εμμανουηλίδου είχε οριστεί ομιλήτρια στη συγκέντρωση που θα γινόταν παράνομα στη Λεωφόρο Στρατού και Παρασκευοπούλου, ενώ η αστυνομοκρατία και όλες οι γκαγκστερικές και φασιστικές ομάδες είχαν ετοιμαστεί για ματοκύλισμα των διαδηλωτών.Σ’ αυτή τη συγκέντρωση η ιστορία ανέδειξε και πάλι την Εμμανουηλίδου. Σηκώνοντας τα χέρια της μπροστά στο τραμ μ’ ένα μεγαλειώδες ύφος, σταμάτησε το τραμ και όλη τη συγκοινωνία. Έπειτα σκαρφάλωσε πάνω σ’ αυτό και παρότρυνε για τη συνέχιση της απεργίας. Μίλησε ένα τέταρτο της ώρας ώσπου να την συλλάβουν και να την κατεβάσουν μαλλιοτραβώντας την πάνω από το τραμ. Την κακοποίησαν με τον πιο βάρβαρο τρόπο. Ύστερα την κλείδωσαν σ’ ένα μέρος που το χρησιμοποιούσαν για αποχωρητήριο του τμήματος. Ζήτησε το παιδί της. Έχω δέκα ώρες να το θηλάσω, είπε.Μία συντρόφισσα που έφερε το μωρό την έδιωχναν για να φύγει κι επειδή εκείνη επέμενε την ξυλοκόπησαν μέχρι που λιποθύμησε. Οι κανίβαλοι τότε το βρέφος έφεραν και έριξαν στα μάρμαρα για να κλονίσουν την πίστη της. Στο γοερό κλάμα του 2 μηνών βρέφους και τις διαμαρτυρίες της μάνας της απάντησαν: Και πώς είσαι κομμουνίστρια και παρατάς το παιδί σου. Είμαι και θα είμαι, απάντησε περήφανα. Λατρεύω το παιδί μου και τις ιδέες μου και δεν το βάζω ποτέ κάτω.Πλήθος είχε συγκεντρωθεί και από χριστιανικότητα φώναζαν να μου δώσουν το μωρό να το βυζάξω. Έτσι από την αγανάκτηση και τις διαμαρτυρίες του πλήθους δέχτηκαν να μου δώσουν την κόρη μου. (Σημ.:7)Η Εμμανουηλίδου παραπέμφθηκε σε δίκη τρεις μέρες μετά τη σύλληψή της. Ο δικαστής της, την αναγνώρισε από προηγούμενες δίκες.Στο δικαστήριο ο πρόεδρος της αγρίεψε. Εσύ, πάλι εσύ, διαρκώς εσύ. Αυτή απάντησε: Εμείς, διαρκώς εμείς, θα βρισκόμαστε επικεφαλής της εργατικής τάξης για την απελευθέρωσή της. Μίλησε θαρραλέα. Η απολογία της ήταν καταπέλτης ενάντια στο κατεστημένο, και προκάλεσε τη λύσσα των δικαστών.Το Αυτόφωρο Πλημμελειοδικείο την καταδίκασε σε 3 χρόνια φυλακή και 2 χρόνια εντοπισμού (εξορία) στην ερημόνησο Γαύδο.Η Εμμανουηλίδου οδηγείται στις γυναικείες φυλακές Θεσσαλονίκης μαζί με το παιδί της. Τον Αύγουστο του 1932 μεταφέρεται στις γυναικείες φυλακές Αβέρωφ στην Αθήνα. Σύμφωνα με ρεπορτάζ της «Πάλης των Τάξεων», εδώ επιφυλάσσεται ιδιαίτερη «περιποίηση» στις πολιτικές κρατούμενες. Απαγόρευση όχι μόνο πολιτικών βιβλίων και εφημερίδων αλλά κάθε βιβλίου γενικώς, απαγόρευση προαυλισμού, το επισκεπτήριο πολυτέλεια κτλ. Και μέσα σε αυτές τις συνθήκες, μέσα στη φυλακή, η συντρόφισσα έπρεπε να μεγαλώνει και το παιδί της… Στις 23 Αυγούστου του ’32, η «Πάλη των Τάξεων» αναφέρει ότι φύλακες χτύπησαν ανελέητα και βασάνισαν τις κρατούμενες, επειδή γύρεψαν να διαμαρτυρηθούν στον επιθεωρητή του υπουργείου Δικαιοσύνης. Η Εμμανουηλίδου τραυματίστηκε, σύμφωνα με το ρεπορτάζ, στην κοιλιά και τα πλευρά. Ωστόσο, κερδίζουν το δικαίωμα να προαυλίζονται δύο ώρες την ημέρα.

Εν τω μεταξύ της παρουσιάστηκαν σοβαρά προβλήματα υγείας. Οι συνθήκες της ζωή που έκανε από νεαρή, αλλά και σαν εργάτρια, κυρίως όμως τα βασανιστήρια και το ξύλο από τα όργανα του αστικού κράτους, είχαν καταπονήσει και προκαλέσει βλάβες στην υγεία της ταγμένης επαναστάτριας. Τίποτα όμως δεν μπόρεσε να κάμψει την ψυχή και το σθένος της. Κλονίζεται η υγεία της το Δεκέμβριο του 1932. Υποφέρει από ρινική στένωση και οξεία εκβλάστηση με πύον. Δεν χορηγήθηκαν φάρμακα γιατί δεν εγκρίθηκαν από τον γιατρό της φυλακής και από την διεύθυνση. Ο γιατρός του Ερυθρού Σταυρού συνέστησε εγχείρηση την οποία η Διεύθυνση δεν ενέκρινε.

Ήταν Δεκέμβρης όταν μάθαμε ότι η ζωή συντρόφισσας βρισκόταν σε κίνδυνο. Την έστειλαν για εξετάσεις. Την κοίταξε ο γιατρός, της έδωσε συνταγές, αλλά τα φάρμακα δεν της τα έδωσε η διεύθυνση των φυλακών. Φώναξε. Την πήγαν αυτή τη φορά στο γιατρό του Ερυθρού Σταυρού. Ο καρκίνος πήρε οξεία μορφή. Είχε επικίνδυνες εκβλαστήσεις στη μύτη και, όπως της είπε ο γιατρός, έπρεπε να κάνει εγχείριση. Οι δολοφόνοι όμως της διεύθυνσης των φυλακών δεν θέλησαν να της επιτρέψουν την σωτηρία της.Η Εμμανουηλίδου, όμως, δεν είναι διατεθειμένη να ανεχθεί παθητικά τη μεθοδική της εξόντωση από τους δεσμώτες της. Σαν τολμηρή επαναστάτρια, ζητά την άδεια της οργάνωσης να δραπετεύσει από υπεύθυνο σύντροφο με τον οποίο ερχόταν σε επαφή σε επισκεπτήριο.Η οργάνωση δεν μπορούσε ν’ αφήσει την Εμμανουηλίδου να την πεθάνουν, και αποφάσισε τη δραπέτευσή της. Ένα σιδεροπρίονο ήταν αρκετό για την αγωνίστρια με τη μεγάλη τόλμη. Το σχέδιο της δραπέτευσης έγινε από την ίδια.Τις λεπτομέρειες για την απόδρασή της, που δυστυχώς λόγω προβλημάτων υγείας δεν κατάφερε να τις ολοκληρώσει, τις αφηγήθηκε η ίδια σε κείμενο με τίτλο «Πώς δραπέτευσα», που δημοσιεύθηκε στην «Πάλη των Τάξεων» στις 15 Απριλίου του 1933. Προμηθεύεται πριονάκι – το οποίο οι σύντροφοι έκρυψαν σε πάνες για το μωρό της. Σε επόμενα επισκεπτήρια γίνονται οι απαραίτητες συνεννοήσεις με συντρόφους για το πώς θα συντονιστούν οι κινήσεις της ίδιας με την ομάδα που θα τη βοηθούσε απ’ έξω. Επίσης, λίγο πριν από την απόδραση έδωσε και το παιδί της (9 μηνών) σε συντρόφους και μαζί γραμμένες σ’ ένα σημείωμα κάποιες επί μέρους πληροφορίες για τη φρούρηση, ώστε να είναι καθ’ όλα έτοιμη. Η δραπέτευση είχε προγραμματιστεί για το βράδυ της παραμονής της Πρωτοχρονιάς του 1933. Το κελί της ήταν το τελευταίο στην βορειοανατολική πλευρά των φυλακών, πλευρά που δεν διέθετε φρουρό και το παράθυρό της 6 μέτρα από το έδαφος του προαυλίου.Απέξω η φρουρά του κόμματος θα την περίμενε. Και πραγματικά η οργάνωση κατάφερε να αρπάξει την συντρόφισσα από τους φύλακές της. Έκοψε με το πριονάκι τα σίδερα του παραθύρου και κατέβηκε στο εσωτερικό προαύλιο με σχοινί που έφτιαξε με τα σεντόνια της. Έπειτα κατάφερε να σκαρφαλώσει στον εξωτερικό τοίχο με άλλα σχοινιά. Εκεί τράβηξε μια μεγάλη αγωνία για μια ώρα.Στον εξωτερικό τοίχο, αναγκάστηκε να περιμένει για μία ολόκληρη ώρα, καθώς οι σύντροφοι που βρίσκονταν απ’ έξω αναγκάστηκαν να απομακρυνθούν λίγο επειδή αντιλήφθηκαν περιφερόμενους αστυνομικούς. Τελικά η Κατίνα κατεβαίνει από τον τοίχο και εξαφανίζεται μαζί με τους συντρόφους που την περίμεναν.Οι σύντροφοι που την περίμεναν χρειάστηκε να παραμερίσουν και να κρυφτούν για να μην τους αντιληφθούν οι περιφερόμενοι φύλακες. Η Λιάνα Βιτσώρη που κρατούσε τσίλιες, καθώς ήταν μικροκαμωμένη, βοήθησε στην απόδραση, που είχε οργανωτή τον Π. Ανδρώνη.Ήταν νύχτα της Πρωτοχρονιάς του 1933. Τα ξημερώματα η διευθύντρια είδε το σχοινί από τα σεντόνια και κατάλαβε την απόδραση. Διέταξε προσκλητήριο. Και επισήμανε την δραπέτιδα. Ο ενθουσιασμός των κρατουμένων ήταν απερίγραπτος. Χτυπούσαν τα κατσαρόλια στα κάγκελα των παραθύρων.

Στις 3 Ιανουαρίου 1933, η «Πάλη των Τάξεων» με περηφάνια ανακοινώνει στο πρωτοσέλιδο:

«Ένα υπέροχο παράδειγμα επαναστατικού ηρωισμού και αυτοθυσίας
Η ΗΡΩΙΚΗ ΑΡΧΕΙΟΜΑΡΞΙΣΤΡΙΑ σ. ΚΑΤΙΝΑ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛΙΔΟΥ
ΞΕΦΥΓΕ ΤΑ ΞΗΜΕΡΩΜΑΤΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
ΑΠΟ ΤΑ ΝΥΧΙΑ ΤΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ
Η δραπέτευση της συντρόφισσάς μας από τις Φυλακές Αβέρωφ σκόρπισε τον
ενθουσιασμό στους εκμεταλλευόμενους και τη λύσσα στους εκμεταλλευτές»

Στις 3/1/33, λυσσασμένες οι αστικές φυλλάδες ανήγγειλαν τη δραπέτευση. Ρεπόρτερς φωτογράφισαν το σχοινί/σεντόνι. Την ονόμασαν θηλυκιά “Μπεζαντάκο”. Ο Μπεζαντάκος ήταν αγωνιστής ο οποίος το έσκασε από τις φυλακές του Συγγρού, πήρε μέρος στον εμφύλιο της Ισπανίας και πήγε στην Ρωσία αλλά εκεί τον εκτέλεσαν οι γραφειοκράτες για το τροτσκιστικό του παρελθόν.Ο αστικός Τύπος μιλούσε για «θρασεία» απόδραση και απορούσε πώς κατάφερε να το σκάσει. Όμως, στην αρθρογραφία του αστικού Τύπου υπήρχε και ένα δέος· δέος για την ψυχική δύναμη και την τόλμη που έδωσαν οι επαναστατικές ιδέες σε μια γυναίκα, που την εποχή εκείνη εξ ορισμού θεωρούνταν «αδύναμο πλάσμα».

Η εφημερίδα «Αλλαγή» σχολίαζε: «Ο κομμουνισμός άλλαξε και τις γυναίκες. Φαίνεται να τις δίνει θάρρος και να τις κάνει παλληκάρια. Άλλη γυναίκα θα έτρεμε και ως μυθιστόρημα να διαβάση την δραπέτευσιν, όχι και να την πραγματοποιήση». Η «Καθημερινή» έγραψε: «Η απόδρασις αυτή είναι η θρασυτέρα, μυθιστορηματικωτέρα και σπουδαιοτέρα όλων, διότι η αποδράσασα είναι μια γυναίκα, μια αρχειομαρξίστρια, η Αικατερίνη Εμμανουηλίδου, και διότι μετεχειρίσθη τρόπον που μόνον εις τα περιπετειώδη αστυνομικά φιλμ δύναται κανείς να συναντήση». Και η «Ακρόπολη»: «Ήταν καιρός φαίνεται για μια ακόμη επίδειξιν της ικανότητος των Ελλήνων κομμουνιστών να απελευθερώσουν από τας φυλακάς, υπό μυθιστορηματικάς μάλιστα συνθήκας, φυλακισμένους συντρόφους των. Προχθές πάλιν, ξημερώνοντας του Αγίου Βασιλείου, απελευθέρωσαν μια φημισμένη σύντροφό τους, την κομμουνίστριαν Κατίνα Εμμανουηλίδου… Δι’ οιονδήποτε όμως λόγον και αν απηλευθερώθη η πολεμικωτάτη αυτή κομμουνίστρια, η οποία τόσην δράσιν είχεν αναπτύξει εις την Θεσσαλονίκην, παρουσιάζει εξαιρετικόν ενδιαφέρον». Εδώ να πούμε ότι λίγους μήνες νωρίτερα είχε δραπετεύσει από τις φυλακές Συγγρού ο περίφημος Μπεζεντάκος (μέλος του ΚΚΕ, στα νιάτα του αρχειομαρξιστής κι αυτός), σε μια απόδραση που άφησε εποχή. Έτσι, η Εμμανουηλίδου αποκλήθηκε μετά «θηλυκός Μπεζεντάκος».

Πάντως, ο Ριζοσπάστης, με αχαρακτήριστη μικροπρέπεια, ανέφερε την απόδραση της Εμμανουηλίδου με ένα λιτό μονόστηλο στο φύλλο της 3ης Ιανουαρίουμε τίτλο: «Απόδρασε μία εργάτρια από τις φυλακές Αβέρωφ», και από κάτω: «τις πρωινές ώρες χτες απόδρασε από τις γυναικείες φυλακές Αβέρωφ η εργάτρια Μανουηλίδου. Το υπουργείο Δικαιοσύνης ανάθεσε στον επιθεωρητή Λαγάκο να κάνει ανακρίσεις», και δεν ξανασχολήθηκε. Απέκρυψε σε ποια οργάνωση ανήκε κι ακόμα παραποίησε το όνομά της· την έγραψε «Μανουηλίδου». Γι αυτό ο Δημήτρης Γκιώνης στο βιβλίο του «οι μεγάλες αποδράσεις», ενώ την αναφέρει ως κομουνίστρια, σε έρευνά του ανάμεσα σε παλιά μέλη του ΚΚΕ γυναίκες και άντρες αντιμετωπίζει την άγνοια. Σχετικά δε με την κομματική βοήθεια που δέχτηκε η Εμμανουηλίδου έξω από την φυλακή για την δραπέτευσή της το σχόλιό του δημοσιογράφου είναι χαρακτηριστικό: «είναι βέβαιο ότι έγινε με μεγάλη βοήθεια απ’ έξω αλλά δεν είναι εξακριβωμένο –από μένα τουλάχιστον- ότι βοηθήθηκε από το ΚΚΕ»! Όπως και νάχει καταλήγει ο συγγραφέας, η απόδραση αυτή παρουσιάζει ενδιαφέρον για την τολμηρότητά της αλλά και γιατί ήρωάς της είναι μία γυναίκα- πράγμα ασυνήθιστο στα χρονικά των αποδράσεων! Τέλος ο ενθουσιασμός που σκόρπισε η δραπέτευση αυτή σε όλη την εργατική τάξη, ήταν τέτοιος, που ακόμη και μέλη του ΚΚΕ διαμαρτυρήθηκαν -και μάλιστα επισήμως (πυρήνας Μεταξουργείου)- για αυτή τη στάση του Ριζοσπάστη.

Μαζί με τον αστικό Τύπο, λύσσαξε φυσικά και όλος ο κατασταλτικός μηχανισμός του κράτους. Από τη στιγμή που έγινε αντιληπτή η δραπέτευση της Εμμανουηλίδου, άρχισαν οι ανακρίσεις κρατουμένων. Τις συγκρατούμενές της, που ήταν στο ίδιο κελί μαζί της, Μπεφάνη και Στρατηγάκη, μέλη του ΚΚΕ, τις υποβάλλουν σε μεσαιωνικά βασανιστήρια. Παράλληλα, ορδές από ασφαλίτες ζώνουν την περιοχή των γραφείων της «Πάλης των Τάξεων» (στην οδό Καΐρη) και κάνουν προσαγωγές και συλλήψεις, ενώ καταφθάνουν από τη Θεσσαλονίκη αρχιχαφιέδες που γνώριζαν καλά την Εμμανουηλίδου από τη δράση της, ώστε να βοηθήσουν στον εντοπισμό της.

Αλλά η προσπάθειά τους, απέβη άκαρπη. Η Εμμανουηλίδου κρύφτηκε σε διάφορα σπίτια συντρόφων και δεν εντοπίστηκε ποτέ. Οι τροτσκιστές ήσαν πασίγνωστοι για την ικανότητά τους στα ζητήματα συνωμοτισμού και άμυνας έναντι των διωκτικών μηχανισμών του κράτους.

Όμως, η υγεία της Κατίνας Εμμανουηλίδου είχε επιδεινωθεί χωρίς δυνατότητα ανάκαμψης. Η κανιβαλική στάση της διεύθυνσης των φυλακών Αβέρωφ, που της στέρησε κάθε θεραπεία, την καταδίκασε. Παρά το ότι ήταν καταζητούμενη, η οργάνωση κατάφερε να τη βάλει σε νοσοκομείο. Ωστόσο, δεν υπήρχε ελπίδα. Μαρτυρίες των συντρόφων που την έκρυβαν όλο αυτό το διάστημα λένε ότι η αρρώστια την είχε λιώσει κυριολεκτικά – αλλά δεν έχασε στιγμή το θάρρος της. Το βράδυ της 2 προς 3 Απριλίου του 1933, η πνοή της μεγάλης επαναστάτριας έσβησε.

Την είχαμε στο Ιπποκράτειο, με συνθήκες παρανομίας, με γιατρούς δικούς μας. Και την κλέψαμε για να πεθάνει στα χέρια μας. Την περιέθαλπε ένα ζεύγος συντρόφων στα χέρια των οποίων πέθανε. Ήταν άνοιξη, Απρίλης του 1933. Και ήταν τόσο νέα!

Στις 3/4/33 η πνοή της αλησμόνητης αγωνίστριας σταμάτησε. Η επάρατος αρρώστια την οποία απέκτησε μέσα στα καπνομάγαζα και λόγω των άθλιων συνθηκών διαβίωσης, της έκοψε το νήμα της ένδοξης ζωής της. Και ήταν τόσο νέα!

Την άλλη μέρα το πρωί διαδόθηκε η είδηση από στόμα σε στόμα. Εκατοντάδες εργάτες και εργάτριες που την αγάπησαν και είχαν ακόμα ζωηρή την εικόνα της δραπέτευσής της, γεμάτοι συγκίνηση, μέσα σε λίγες ώρες, χωρίς να κυκλοφορήσουν προκηρύξεις, χωρίς δημοσίευση, βρέθηκαν στις 5 το απόγευμα στο πρώτο νεκροταφείο για να την χαιρετίσουν στο δρόμο της για την αθανασία. Τέσσερις εργάτες πήραν το φέρετρό της και αντήχησε σε ολόκληρο το νεκροταφείο το πένθιμο εμβατήριο.Συγκίνηση επικράτησε σε όλη την οργάνωση, σε όλη τη συνειδητή εργατική τάξη, στους καπνεργάτες. Χωρίς να υπάρχει χρόνος να βγει ανακοίνωση για την κηδεία της, που έγινε στις 5 το απόγευμα της 3ης Απριλίου, πάνω από 500 εργάτες και εργάτριες μαζεύτηκαν στο Α΄ Νεκροταφείο και τότε με βαθειά συγκίνηση αυθόρμητα ξεπήδησε από το στόμα τους το «Πένθιμο Εμβατήριο» αντήχησε σ’ όλη την περιοχή.Μπροστά στον τάφο της απηύθυνε θερμό χαιρετιστήριο λόγο εκ μέρους της οργάνωσης ο σύντροφος Γιώργος Βιτσώρης (Σημ.:8). Μίλησε μέσα σε νεκρική σιωπή για τη ζωή και τη δράση της ηρωικής συντρόφισσας και κάλεσε σε αγώνα εκδίκησης ενάντια στο καθεστώς. Εκδίκηση εκδίκηση, βγήκε φωνή από τη συγκέντρωση. Και όρθιες γροθιές σφιγμένες.Ύστερα μίλησε η συντρόφισσα Γ. Δεληγιάννη-Αναστασιάδη, του γυναικείου τμήματος, για το φωτεινό παράδειγμα ηρωισμού και αυτοθυσίας που δίνει η ζωή και δράση της συντρόφισσας και κάλεσε να ακολουθήσουν όλοι και όλες το δρόμο της.

Η αγωνίστρια της ΚΟΜΛΕΑ Γεωργία Δεληγιάννη μίλησε για το παράδειγμα που δίνει η ζωή της Κατίνας Εμμανουηλίδου, με τους αγώνες της κάτω από τη σημαία των Μπολσεβίκων-Λενινιστών και της Διεθνούς Αριστερής Αντιπολίτευσης του Τρότσκι και κάλεσε όλους και όλες να αγωνιστούν πάνω στο δρόμο που άνοιξε εκείνη.

Με το τραγούδι της «Κόκκινης Σημαίας», η ηρωική 28χρονη, η αλησμόνητη συντρόφισσα κατέβηκε στην τελευταία της κατοικία και οι εργάτες/τριες σε ομάδες πυκνές και συζητώντας για τη ζωή της επαναστάτριας που έφυγε κατέβηκαν στα γραφεία της Π.Ε.Σ, όπου ένας σύντροφος τους μίλησε τονίζοντας ότι η απώλεια μιας επαναστάτριας που ενσάρκωνε τις επαναστατικές αρετές, τις οποίες διαμόρφωσε ο αρχειομαρξισμός, επιβάλλει στους/ις εργάτες/τριες που πιστεύουν στη γραμμή του να πυκνώσουν τις γραμμές της Οργάνωσης, συμπληρώνοντας το κενό που δημιουργείται.

Την επομένη, και ημέρα Τρίτη 4 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1933 στην πρώτη σελίδα της εφημερίδας «ΠΑΛΗ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ» Δημοσιεύεται η τραγική είδηση:

Η ΚΑΤΙΝΑ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛΙΔΟΥ ΠΕΘΑΝΕ ΕΚΑΤΟΝΤΑΔΕΣ ΕΡΓΑΤΕΣ ΟΡΚΙΣΤΗΚΑΝ ΠΑΝΩ ΣΤΟΝ ΤΑΦΟ ΤΗΣ ΝΑ ΕΚΔΙΚΗΘΟΥΝ ΤΟ ΔΟΛΟΦΟΝΟ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟ ΚΑΙ ΝΑ ΠΥΚΝΩΣΟΥΝ ΤΙΣ ΓΡΑΜΜΕΣ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΗΣ ΑΝΤΙΠΟΛΙΤΕΥΣΗΣ

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
1. Ο αρχειομαρξισμός υπήρξε ένα επαναστατικό ρεύμα των πρώτων χρόνων του ελληνικού εργατικού κινήματος. Η ονομασία του προέρχεται από το θεωρητικό περιοδικό «Αρχείον του Μαρξισμού», που άρχισε να εκδίδεται στα 1923, με σκοπό τη διαμόρφωση ιδεολογικά καταρτισμένων στελεχών μέσα στο πολύ νεαρό και άπειρο τότε ελληνικό κίνημα. Παρότι βασικά στελέχη τού μετέπειτα αρχειομαρξισμού συμμετείχαν -και μάλιστα έπαιξαν αποφασιστικό ρόλο- στο ιδρυτικό συνέδριο του ΣΕΚΕ (ΚΚΕ) το 1918, σύντομα κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα σοσιαλδημοκρατικά-μικροαστικά στοιχεία που κυριαρχούσαν στην ηγεσία του ΣΕΚΕ (ΚΚΕ) αποτελούσαν ένα μεγάλο εμπόδιο για την ανάπτυξη του κομμουνιστικού κινήματος στην Ελλάδα. Έτσι, και μετά την κυκλοφορία του «Αρχείου του Μαρξισμού» και τις μαζικές διαγραφές απ’ το ΚΚΕ, έβαλαν μπροστά την ίδρυση ενός νέου επαναστατικού ρεύματος.

2. Ο καπνός ήταν το βασικότερο εξαγωγικό προϊόν για την Ελλάδα της εποχής. Καθώς οι καπνεργάτες ήσαν μαχητικοί και οργανωμένοι στην πανίσχυρη Κ.Ο.Ε. (Καπνεργατική Ομοσπονδία Ελλάδος), είχαν κερδίσει πολλά δικαιώματα. Έτσι, οι καπνοβιομήχανοι και καπνέμποροι αναζητούσαν μόνιμα τρόπους να σπάσουν τους μισθούς και τις κατακτήσεις τους. Οι εξαγωγές ανεπεξέργαστων καπνών και η αντικατάσταση ανδρών καπνεργατών από πολύ χαμηλότερα αμειβόμενες γυναίκες ήταν δύο από αυτούς τους τρόπους. Η Κ.Ο.Ε. ήταν τότε «κάστρο» του ΚΚΕ, όμως κι οι αρχειομαρξιστές διέθεταν ισχυρές προσβάσεις στο καπνεργατικό κίνημα. Μάλιστα, αρχειομαρξιστές είχαν πρωταγωνιστήσει στη μεγάλη νικηφόρα απεργία των καπνεργατών του Αγρινίου στα 1926. Πολλοί Αγρινιώτες αρχειομαρξιστές καπνεργάτες (Θεμελής, Καπετανάκης, Ξανθόπουλος κ.ά.) εγκαταστάθηκαν στον Πειραιά και βοήθησαν να δυναμώσει η επιρροή του αρχειομαρξισμού μέσα στο πειραιώτικο καπνεργατικό κίνημα. Την περίοδο για την οποία μιλάμε, πρόεδρος του σωματείου των καπνεργατών στον Πειραιά ήταν ο αρχειομαρξιστής Λάμπης. Στον Πειραιά, λοιπόν, 3.000 καπνεργάτες κατέβηκαν σε απεργία από τις 8 Ιουνίου του 1927. Ζήτησαν αλληλεγγύη από άλλους εργάτες. Οι ναυτεργάτες κατέβηκαν σε απεργία συμπαράστασης. Στις 13 Ιουνίου, ξέσπασαν συγκρούσεις με τους χωροφύλακες, ενώ τα καπνεργοστάσια τα φύλαγε ο στρατός. Οι καπνεργάτες έσπασαν τη Νομαρχία και την Εισαγγελία. Η καταστολή ήταν μεγάλη. Οι καπνεργάτες, όμως, πέτυχαν την ικανοποίηση των περισσότερων αιτημάτων τους. Στις συγκρούσεις συνελήφθη, μεταξύ άλλων, η Κατίνα Εμμανουηλίδου. Ήταν η πρώτη από μια μεγάλη σειρά συλλήψεων και καταδιώξεων.

3. Το 1929 εφαρμόζεται το «Ιδιώνυμο» του Βενιζέλου. Με αυτό τον νομικό όρο έμεινε στην ιστορία ο νόμος 4229 του 1929, που έπληττε ευθέως τα δημοκρατικά δικαιώματα των ελλήνων πολιτών, αν και τιτλοφορείτο «Περί μέτρων ασφαλείας του κοινωνικού καθεστώτος και προστασίας των ελευθεριών των πολιτών». Απαράδεκτο για μία δημοκρατική πολιτεία, με εισηγητή ένα φιλελεύθερο πολιτικό, τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Ιδιώνυμο στη Νομική Επιστήμη ονομάζουμε το έγκλημα εκείνο για το οποίο προβλέπονται ιδιαίτερες ποινές σε σχέση με τα εγκλήματα της γενικής κατηγορίας, όπου αυτό υπάγεται. Ο όρος από το 1929 απέκτησε πολιτική σημασία και σήμανε κάθε κατασταλτικό μέτρο που εφαρμόστηκε έως το 1974 και ποινικοποιούσε την υποστήριξη και διάδοση των κομμουνιστικών ιδεών. Μιλώντας σε προεκλογική συγκέντρωση στη Θεσσαλονίκη στις 7 Ιουλίου 1928, ο Ελευθέριος Βενιζέλος ήταν ξεκάθαρος: «Πάσα απόπειρα διαταράξεως ή βιαίας ανατροπής του αστικού καθεστώτος, του οποίου στερεά θεμέλια είνε η πατρίς, η οικογένεια, η ιδιοκτησία θα εύρη αντιμέτωπον την πυγμήν του Κράτους. Είμεθα αποφασισμένοι να εξοπλίσωμεν το κράτος και τας αρχάς του διά τας αναγκαίας νομοθεσίας, όπως καταστεί δυνατή η αποτελεσματική κοινωνική άμυνα κατά των απροκάλυπτων ανατρεπτικών ενεργειών των εχθρών του κοινωνικού καθεστώτος». Έκτοτε όλες οι κομμουνιστικές και εργατικές οργανώσεις χτυπιούνται αλύπητα. Σύλληψη, ξυλοκόπημα, φυλάκιση, εκτοπισμός γίνονται μια συνηθισμένη κατάσταση, μια καθημερινή απειλή για κάθε επαναστάτη, για κάθε πρωτοπόρο εργάτη.

4. Η αδερφή της Κατίνας Εμμανουηλίδου, η Αθηνά, μέλος κι αυτή της οργάνωσης ήταν παντρεμένη με τον μεγάλο Αγρινιώτη επαναστάτη Νίκο Ξανθόπουλο.

5. Μαζί με τα ζητήματα του εργατικού κινήματος και την πάλη κατά του αντικομμουνιστικού «Ιδιώνυμου», ήρθε στην επικαιρότητα και η πάλη κατά του φασισμού. Η παγκόσμια κρίση του καπιταλισμού, που είχε ξεκινήσει από την Αμερική το ’29, δημιούργησε συνθήκες κατάλληλες για την ανάπτυξη φασιστικών και ακραία αντικομμουνιστικών οργανώσεων, που λειτουργούσαν σαν ειδικά σώματα του κράτους για το τσάκισμα της οργανωμένης εργατικής τάξης αλλά και σαν τελευταία εφεδρεία του συστήματος. Παρόλο που ο φασισμός δεν πήρε ποτέ διαστάσεις μαζικού κινήματος στην Ελλάδα, οι τάσεις υπήρχαν κι εδώ – και βοηθούνταν ευθέως από τον αστικό πολιτικό κόσμο. Η πιο μαζική απ’ αυτές τις οργανώσεις που φιλοδόξησαν να μιμηθούν τους μελανοχίτωνες του Μουσολίνι και τα SA του Χίτλερ ήταν οι λεγόμενοι «τριεψιλίτες» ή αλλιώς «Χαλυβδόκρανοι»), (Εθνική Ένωσις Ελλάς, ΕΕΕ) της Θεσσαλονίκης. Αυτοί, λοιπόν, είχαν βάλει στο στόχαστρο τους κομμουνιστές, τους οργανωμένους εργάτες και, κυρίως, τους Εβραίους.

6. Το πογκρόμ του Κάμπελ αναφέρεται στις βιαιοπραγίες και στον εμπρησμό της συνοικίας Κάμπελ της Θεσσαλονίκης από ακραία ελληνικά εθνικιστικά στοιχεία με αποκορύφωμα το βράδυ της 29ης Ιουνίου του 1931. Η συνοικία του Κάμπελ ήταν μια εβραϊκή φτωχογειτονιά της Θεσσαλονίκης όπου διέμεναν, οι περισσότερες σε παράγκες, περίπου 220 οικογένειες Εβραίων που μετακινήθηκαν εκεί μετά την μεγάλη πυρκαγιά της Θεσσαλονίκης το 1917. Τα επεισόδια υποδαύλισε η βενιζελική εφημερίδα «Μακεδονία» με σειρά δημοσιευμάτων με κατηγορίες κατά της Εβραϊκής κοινότητας, για έλλειψη πατριωτισμού, κοσμοπολιτισμό και προδοσία, καθώς και διάφορες εθνικιστικές οργανώσεις που είχαν ιδρυθεί στην πόλη όπως η «Εθνική Ένωσις Ελλάς» ΕΕΕ Στις 11:15 το βράδυ ο εβραϊκός συνοικισμός Κάμπελ στην περιοχή Ντεπώ, ο οποίος είχε δημιουργηθεί μετά την πυρκαγιά του 1917, δέχεται επίθεση από 200 άτομα με όπλα και τσεκούρια. Ομάδα προσφύγων από την Καλαμαριά επιτέθηκε σε Εβραϊκό καφενείο στο Κάμπελ. Ακολούθησε ο σοβαρός τραυματισμός δύο Ελλήνων αεροπόρων από μια ομάδα πολιτών (Εβραίων σύμφωνα με την εφημερίδα «Μακεδονία» και τον αστυνομικό διευθυντή της πόλης Καλοχριστιανάκη), η οποία τους επιτέθηκε με λοστούς και μαχαίρια. Το νέο αυτό διαδόθηκε ταχύτατα στους προσφυγικούς συνοικισμούς της πόλης και εξερέθισε περαιτέρω την κατάσταση. Αρχικά κινήθηκαν κατά του Κάμπελ έφεδροι στρατιώτες από τους όρχους της αεροπορίας, που εμποδίστηκαν επιτυχώς από την αστυνομία. Αργότερα ένα πλήθος 2.000 Ελλήνων (ανάμεσα τους και στελέχη της ΕΕΕ) προερχόμενο κυρίως από τις προσφυγικές συνοικίες της Τούμπας και της Καλαμαριάς ξεχύθηκαν στην Εβραϊκή συνοικία Κάμπελ βάζοντας φωτιά στα μαγαζιά και στα σπίτια της και προκαλώντας εκτεταμένες καταστροφές. Αποτέλεσμα ήταν να καούν 9 θάλαμοι, στους οποίους στεγάζονταν 54 οικογένειες, η συναγωγή, το σχολείο, το φαρμακείο και μεμονωμένοι οικισμοί και έμειναν άστεγοι σχεδόν 100. Ευτυχώς δεν υπήρξαν θύματα αλλά μόνο τραυματίες. Την άλλη μέρα, 30 Ιουλίου 1931 πολλοί Εβραίοι μετέφεραν το βιος τους από τις περιφερειακές συνοικίες σε σπίτια Εβραίων στο κέντρο της Θεσσαλονίκης για μεγαλύτερη ασφάλεια. Οι πιο πλούσιοι έφευγαν για άλλες πόλεις της νότιας Ελλάδας. Ο Σ. Γονατάς υποσχέθηκε αποζημιώσεις για τις ζημιές και καλούσε οργανώσεις και εφημερίδες να ρίξουν τους τόνους για κατευνασμό των πνευμάτων. Το ίδιο απαίτησε και ο εισαγγελέας, πράγμα που άρχισε να παρατηρείται από την επόμενη κιόλας μέρα. Ο ξένος τύπος εξαπέλυσε μια τρομερή εκστρατεία κατά της Ελλάδας για έξαρση του αντισημιτισμού στη χώρα, που συνοδεύτηκε από συλλαλητήρια, τα οποία απειλούσαν να αναζωπυρώσουν τα επεισόδια στην πόλη. Τελικά συνελήφθησαν 23 άτομα, οι περισσότεροι Πόντιοι από την Καλαμαριά, και επιπλέον οι Γ. Κοσμίδης και Δ. Χαριτόπουλος, πρόεδρος και γραμματέας της Ε.Ε.Ε. και ο Ν. Φαρδής αρχισυντάκτης της εφημερίδας «Μακεδονία». Τους απαγγέλθηκαν κατηγορίες ότι «έθεσαν πυρ εις τον συνοικισμό Κάμπελ εκ προθέσεως, έφθειραν ξένην περιουσίαν και ότι αφήρεσαν χρήματα και αντικείμενα αξίας …». Για τον Ν. Φαρδή ότι «δια της … αρθρογραφίας του ηρέθισε τους πολίτας προκαλέσας εξέγερσιν …», ενώ για τους ηγέτες της εθνικιστικής οργάνωσης ότι «… εξηρέθησαν … εις επιθέσεις κατά των συμπολιτών των». Η δίκη πραγματοποιήθηκε την επόμενη χρονιά στη Βέροια, για να αποφευχθούν νέα επεισόδια, στις 2 Απριλίου 1932. Μετά από 17 ημέρες βγήκε η ετυμηγορία σύμφωνα με την οποία καταδικάστηκαν μόνο 3 από τους κατηγορούμενους. Η υπόθεση Κάμπελ έκλεισε με πολλά ερωτηματικά.

7. Στο διάστημα που η Κατίνα Εμμανουηλίδου διέμενε στη Θεσσαλονίκη συνδέθηκε με τον Σωτήρη Τσιγαρίδη (Ποντίκη), κορυφαίο στέλεχος του αρχειομαρξισμού-τροτσκισμού στη Βόρεια Ελλάδα. Μέλος του περίφημου Πρώτου Πυρήνα του Αρχείου του Μαρξισμού και επαγγελματίας επαναστάτης μεγάλου βεληνεκούς. Από τη σχέση τους, στο ελάχιστο χρονικό διάστημα που κατάφεραν να ζήσουν μαζί, μεταξύ συλλήψεων και φυλακίσεων, γεννήθηκε η κόρη τους και την ονόμασαν Πελαγία. Όταν συνελήφθη η Κατίνα, ο σύντροφός της είχε ήδη συλληφθεί και καταδικαστεί σε 4 χρόνια φυλακή και 3 εξορία. Οι δύο σύντροφοι-γονείς δεν ξανασυναντήθηκαν ποτέ. Το όνομά της, Πελαγία, της δόθηκε προς τιμήν του πρώτου αρχειομαρξιστή της Θεσσαλονίκης, του Πελάγιου. Η Πελαγία μεγάλωσε από συντρόφους και συντρόφισσες, από χέρι σε χέρι, δεν πρόλαβε ουσιαστικά, να γνωρίσει ούτε τη μητέρα της, καθώς εκείνη πέθανε όταν ακόμη δεν είχε συμπληρώσει ούτε ένα έτος από τη γέννησή της. Πέρασε τρομερές κακουχίες και δυσκολίες, όπως τα περισσότερα παιδιά αγωνιστών εκείνης της εποχής, αλλά στέκει όρθια, βράχος αισιοδοξίας, κουράγιου και ανθρωπιάς.

8. Γιώργος Βιτσώρης: κορυφαία ηγετική φυσιογνωμία του ελληνικού τροτσκισμού

 ΠΗΓΗ: 

Πληροφορίες από τον Λουκά Καρλιάφτη στο περιοδικό ΔΙΕΘΝΙΣΤΗΣ, Απρίλης 1984, Εκδόσεις Εργατική Πρωτοπορία, Νο 70. Αποσπάσματα με το ύφος του συγγραφέα στο κείμενο διακρίνονται με Italics.
https://www.sansimera.gr/articles/298
https://www.scribd.com Δημήτρη Γκιώνη: «ΟΙ ΜΕΓΑΛΕΣ ΑΠΟΔΡΑΣΕΙΣ»
https://www.marxists.org/ellinika/odmaaa/syriggas_130503.htm ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ ΣΥΡΙΓΓΑ Παρουσίαση στον Όμιλο για τη Διάσωση και τη Μελέτη των Αρχείων της Αριστερής Αντιπολίτευσης (Ο.Δ.Μ.Α.Α.Α.), στις 13/5/2003, με θέμα: «Τα αρχεία των αρχειομαρξιστών».
http://www.elia.org.gr
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων
εφημερίδα: ΠΑΛΗ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ
http://srv-web1.parliament.gr/display_doc.asp?item=47310&seg=47809

Share on FacebookShare on Twitter