Δεν υπάρχει τίποτα πιο ουτοπικό σήμερα από το να περιμένει κανείς μια δημοκρατική μεταρρύθμιση της ΕΕ.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι σε σταυροδρόμι. Δεν είναι ακόμα καθαρό ποια κατεύθυνση θα ακολουθήσει κι αν θα αντέξει ενωμένη ή θα ακολουθήσουν αποσχίσεις, με πρώτη αυτή της Βρετανίας. Συζητείται –και από πτέρυγες του γερμανικού κεφαλαίου- ξανά η ιδέα της ΕΕ των πολλών ταχυτήτων. Έχει εμφανιστεί η ομάδα του Βίσεγκραντ (Πολωνία, Ουγγαρία, Τσεχία, Σλοβακία), η οποία διεκδικεί μια μεγαλύτερη αυτοτέλεια των κρατών – μελών από την ολοκλήρωση, με προσέγγιση από εθνικιστική – αντιδραστική πλευρά. Οι χώρες αυτές σχετίζονται με τον αμερικάνικο παράγοντα (και με τη Βρετανία). Αντίστοιχες απόψεις εκφράζουν τα ακροδεξιά εθνικιστικά ρεύματα σε χώρες όπως η Γαλλία, που μιλούν για μια Ευρώπη των Εθνών, επιθυμούν μια συνεργασία οικονομική κυρίως αλλά απορρίπτουν την εμβάθυνση της ενοποίησης. Άλλα ρεύματα, κυρίως στη Γερμανία και τους δορυφόρους της, μιλούν για προώθηση της ολοκλήρωσης, με δεσμευτικούς κανόνες κι όποιος αντέξει.
Μπορούν αυτές οι εξελίξεις να οδηγήσουν σε μια πιο κοινωνική, πιο δημοκρατική, πιο αναπτυξιακή Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως αυτή που φαντασιώνεται ο Α. Τσίπρας κι ο ΣΥΡΙΖΑ; Η Σύνοδος του Νότου αποτύπωσε μια τέτοια τάση και μια προοπτική αλλαγής των συσχετισμών; Ας ξεκινήσουμε από το τελευταίο: Πρώτο, οι αστικές τάξεις των χωρών του Νότου προωθούν τα δικά τους συμφέροντα, χωρίς καμία ιδιαίτερη διάθεση (μέχρις στιγμής τουλάχιστον) να διαμορφώσουν κάποια σταθερή συμμαχία (δύσκολα η Γαλλία θα χάσει την ιδιαίτερη σχέση που έχει με την Γερμανία). Ταξικά η πολιτική τους είναι στο αντίποδα των εργατικών συμφερόντων.Δεύτερο, όσον αφορά την αλλαγή των συσχετισμών, θα ήταν τυφλός κάποιος εάν δεν έβλεπε την προέλαση των ακροδεξιών έως και φασιστικών τάσεων σε μια σειρά χωρών της ΕΕ ή ότι βασικοί από τους φετινούς συνδαιτυμόνες της Συνόδου του Νότου δεν θα βρίσκονται στην ίδια θέση σε ένα χρόνο (με πρώτο τ.
Τρίτο και βασικότερο: Υποστηρίζουμε πως οι εξελίξεις στην ΕΕ θα είναι σε αντιδραστική κατεύθυνση, όχι από κάποια ιδεολογική εμμονή, αλλά από μια ψύχραιμη αποτίμηση του ταξικού συσχετισμού δυνάμεων και των τάσεων, καθώς και από τον καθοριστικό χαρακτήρα της ουσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που από την πρώτη στιγμή γεννήθηκε και προσδιορίστηκε ως μια συμμαχία των αστικών τάξεων της ηπείρου. Παραπέρα, γιατί η καπιταλιστική κρίση και η όξυνση της ταξικής πάλης και των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών θα οδηγήσει σε εμβάθυνση της αντιδραστικής στροφής σε εθνικό και επίπεδο. Η πάλη των εργαζομένων θα εκφραστεί με ρωγμές, ρήγματα και αποκολλήσεις – αποδεσμεύσεις από το τείχος της ΕΕ. Δεν υπάρχει τίποτα πιο ουτοπικό σήμερα από το να περιμένει κανείς μια δημοκρατική μεταρρύθμιση της ΕΕ.
Η αστική τάξη στην Ελλάδα, όπως κατέδειξε με τον πιο ανάγλυφο τρόπο και η περσινή εμπειρία του δημοψηφίσματος, είναι καθοριστικά δεμένη με την Ευρωπαϊκή Ένωση και γενικότερα με τις εκφράσεις του διεθνούς καπιταλιστικού – ιμπεριαλιστικού πλέγματος. Το «Ανήκουμε εις τη Δύση» του Κωνσταντίνου Καραμανλή δεν ήταν συγκυριακό δείγμα εθελουδουλείας ή εξάρτησης, αλλά ταξική επιλογή για μια γραμμή ζωής, για μια ζώνη ασφαλείας του κεφαλαίου στην Ελλάδα, που να εξασφαλίζει –μέσω της λυκοσυμμαχίας- με τις ΗΠΑ και το ευρωπαϊκό κεφάλαιο το ξεζούμισμα της εργατικής τάξης στην Ελλάδα και ένα μερίδιο από τη διεθνή λεία. Το μέγεθος και η θέση της χώρας, ο εξωστρεφής χαρακτήρας των πιο ισχυρών τμημάτων του ελληνικού κεφαλαίου και η καυτή ανάσα της ταξικής πάλης που έχει νιώσει σε αυτή τη χώρα η αστική τάξη στο σβέρκο της, οδηγούν σε αυτή τη σώφρονα επιλογή. Γι’ αυτό και δεν υπάρχουν –σήμερα τουλάχιστον- ισχυρά τμήματα του κεφαλαίου που να αμφισβητούν την ευρω-μονόδρομο, όπως συμβαίνει σε άλλες χώρες (Βρετανία, Γαλλία, Ιταλία κλπ.) Και είναι λάθος η λογική του ΚΚΕ, που θέλοντας να υποστηρίξει τη μυωπική ταύτιση της εξόδου από την ΕΕ με την λαϊκή εξουσία, μιλά (γενικόλογα πάντα) για τμήματα της αστικής τάξης που επιθυμούν έξοδο από την ΕΕ. Διαφοροποίηση του ελληνικού κεφαλαίου από την ΕΕ μπορεί να υπάρχει σε δύο περιπτώσεις: Είτε εάν η καπιταλιστική ολοκλήρωση στην Ευρώπη διαρραγεί και χωρίσει σε δύο ή περισσότερα τμήματα, οπότε θα διαλέξει συμμάχους. Είτε εάν ένα ανερχόμενο εργατικό κίνημα απειλεί να ανατρέψει την αστική κυριαρχία, οπότε για να σώσει το όλον επιδιώξει έναν ελιγμό στις διεθνείς της σχέσεις.
Το κόψιμο του ομφάλιου λώρου του ελληνικού κεφαλαίου με την Ευρωπαϊκή Ένωση θα αποτελεί μεγάλο πλήγμα στην αστική κυριαρχία στην Ελλάδα, ουσιαστική βελτίωση του συσχετισμού δύναμης υπέρ του εργατικού λαϊκού κινήματος και του Αντικαπιταλιστικού Εργατικού Μετώπου, θα ανοίξει το δρόμο για κατακτήσεις και κυρίως για την κατάκτηση της εξουσίας, με επαναστατική ανατροπή. Για όλους τους παραπάνω λόγους η πάλη για αποδέσμευση της Ελλάδας από την ΕΕ δεν μπορεί παρά να έχει αντικαπιταλιστικό περιεχόμενο και προσανατολισμό, κι ακριβώς η συνύφανση του στόχου της αποδέσμευσης με τις εργατικές και λαϊκές διεκδικήσεις, με ένα πλούσιο και βαθύ κοινωνικό ταξικό περιεχόμενο, δίνει ώθηση και στο κίνημα για την έξοδο από την ΕΕ. Ιδιαίτερη σημασία στην ενίσχυση και εμπλουτισμό των αριστερών λαϊκών αντιΕΕ τάσεων έχουν τα ζητήματα της δημοκρατίας και των ελευθεριών, του ρατσισμού και του πολέμου, του δικαιώματος των λαών να αποφασίζουν για το μέλλον τους, ενάντια στη σύγχρονη δικτατορία των πολυεθνικών, των ολοκληρώσεων και του κεφαλαίου.
Η δυναμική της ταξικής πάλης, τόσο στην Ελλάδα όσο και συνολικά στην Ευρώπη, παραμερίζει τις λογικές που προσδοκούν δήθεν μια άλλη ΕΕ και που θυσιάζουν κυνικά, εδώ και τώρα, τα εργατικά λαϊκά δικαιώματα στο βωμό της ΕΕ (ΣΥΡΙΖΑ). Αποκαλύπτει το ρηχό, επιμέρους και τελικά ανοιχτό στην ενσωμάτωση αντιλήψεων που διεκδικούν έξοδο από την ευρωζώνη (ΛΑΕ), θεωρώντας σεχταρισμό να τίθεται άμεσα το ουσιαστικό ζήτημα της αποδέσμευσης από την ΕΕ.
Αντικαπιταλιστικός διεθνιστικός στόχος
Το ΚΚΕ θέτει το ερώτημα: «έξω από την ΕΕ με ή χωρίς λαϊκή εξουσία;» Το ερώτημα αυτό για τις δυνάμεις της αντικαπιταλιστικής και επαναστατικής Αριστεράς είναι απαντημένο και μάλιστα πιο ολοκληρωμένα, με το στόχο της επαναστατικής ανατροπής του καπιταλισμού και της εργατικής εξουσίας – δημοκρατίας για την κομμουνιστική απελευθέρωση. Αλλά το ερώτημα «με ή χωρίς εξουσία» δεν απαντιέται σαν να παραγγέλνεις καφέ με ή χωρίς γάλα. Το κρίσιμο ζήτημα είναι πως φτάνεις στη διαμόρφωση των όρων και του κινήματος που θα παλέψει για σπάσιμο της σχέσης με την ΕΕ, για ανατροπή της σημερινής κανιβαλικής επίθεσης του κεφαλαίου και των αστικών αναδιαρθρώσεων και θα θέσει το ζήτημα της συνολικής ανατροπής της αστικής κυριαρχίας. Το ΚΚΕ αρνείται την πάλη για έξοδο από την ΕΕ χωρίς αποδοχή του στόχου της λαϊκής εξουσίας. Βάζει το κάρο μπροστά από το άλογο. Εκείνοι που θέλουν λαϊκή εξουσία δεν θέλουν και την ΕΕ. Το ζητούμενο είναι πως η ανερχόμενη λαϊκή τάση ενάντια στην ΕΕ, η οργή ενάντια στους δυνάστες της ΕΕ, θα μετατραπεί σε αγώνα σύγκρουσης και ανατροπής τώρα (κι όχι να ακούν από το ΚΚΕ πως έξοδος από το ευρώ σήμερα είναι καταστροφή!), με τέτοιο τρόπο και τέτοιο περιεχόμενο που θα είναι επικίνδυνος σήμερα και θα δημιουργεί αντιΕΕ, αντικαπιταλιστικές και τελικά επαναστατικές συνειδήσεις. Με αυτή την έννοια η πάλη κατά της ΕΕ συνδέεται με την πάλη για εξουσία, αλλά δεν ταυτίζεται μαζί της, δεν προϋποθέτει την αποδοχή του στόχου ή την κατάκτησή της. Η πάλη για την αντικαπιταλιστική αποδέσμευση είναι δρόμος συσπείρωσης δυνάμεων για την επανάσταση, επιβολής ρηγμάτων και ρωγμών. Στον αντίποδα το ΚΚΕ αποσύρει τους αντιΕΕ στόχους από το μαζικό κίνημα (βλέπε πλαίσιο πάλης του ΠΑΜΕ) και δεν θέτει το ζήτημα της εξόδου από την ΕΕ σαν άμεσο πολιτικό αίτημα.
Ο αγώνας για αποδέσμευση από την ΕΕ, με το ταξικό και αντικαπιταλιστικό περιεχόμενο που αποκτά σήμερα, αποτελεί την ανώτερη διεθνιστική επιλογή. Καταρχήν δίνει ισχυρό πλήγμα στην ΕΕ, το δυνάστη των ευρωπαϊκών (και όχι μόνο) λαών. Δεύτερο, αμφισβητεί έμπρακτα τη λογική πως η ΕΕ είναι μονόδρομος. Τρίτο, ανοίγει το δρόμο για άλλες αποσπάσεις, για τη διάλυση τελικά της ΕΕ και για μια νέα διεθνή συνεργασία των λαών της περιοχής, της Ευρώπης και όλου του κόσμου στη βάση της ισοτιμίας και της κοινωνικής απελευθέρωσης. Μόνο το χειραφετημένο εργατικό κίνημα και η κομμουνιστική απελευθέρωση μπορούν να ρίξουν πραγματικά τα τείχη που υψώνουν διαρκώς το κεφάλαιο και ο ιμπεριαλισμός. Μια άλλη Ευρώπη, της εργασίας και του σοσιαλισμού – κομμουνισμού, είναι δυνατή να κτιστεί μόνο πάνω στα ερείπια της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ότι αυτή εκφράζει. Ο κομμουνισμός της νέας εποχής δεν περνά μέσα από την ΕΕ, όπως υποστηρίζει ο Αντόνιο Νέγκρι (που υποτάσσεται στην καπιταλιστική ανάπτυξη – ολοκλήρωση), αλλά πάνω από την ΕΕ, πάνω από τα κομμάτια της.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου