Μετεκλογικές εξελίξεις στη χρυσή επένδυση

από το Παρατηρητήριο Μεταλλευτικών Δραστηριοτήτων

Όπως αναφέρουν τα ΜΜΕ που απηχούν τις θέσεις της εταιρείας (π.χ. Δ.Δελεβέγκος στο Capital 3/6/2019): «οι βασικές άδειες και εγκρίσεις για το έργο των Σκουριών έχουν χορηγηθεί. Οι εκκρεμότητες αφορούν την τροποποιητική άδεια εγκατάστασης ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού του εργοστασίου εμπλουτισμού των Σκουριών, την μετεγκατάσταση των αρχαιοτήτων και την επικαιροποίηση της πολεοδομικής άδειας για το εργοστάσιο των Σκουριών». Σύμφωνα με αυτό το αφήγημα, μετά την έκδοση και των τελευταίων αδειών η «επένδυση» θα είναι «πλήρως αδειοδοτημένη» και θα ξανατεθούν άμεσα σε λειτουργία οι Σκουριές.

Ως συνήθως, αυτό είναι πολύ μακριά από την πραγματικότητα. Οι δευτερεύουσες άδειες που για επικοινωνιακούς λογους προβάλλει η εταιρεία δεν πρόκειται από μόνες τους να ξεμπλοκάρουν την «επένδυση». Η διοίκηση της Eldorado έχει κάνει σαφές ότι δεν πρόκειται να ξοδέψει ούτε ένα ευρώ στις Σκουριές αν δεν επιλυθούν ΟΛΕΣ οι εκκρεμότητες. Και καμμία κυβέρνηση, ούτε καν η «φιλοεπενδυτική» κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν έχει τη νόμιμη δυνατότητα να δώσει «όλες τις άδειες» στην Eldorado. Γιατί η Σύμβαση Μεταβίβασης, το Επενδυτικό Σχέδιο και η ΚΥΑ ‘Εγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων απαιτούν μια σειρά βασικότατων αδειών και εγκρίσεων που η εταιρεία είτε ΑΔΥΝΑΤΕΙ να λάβει είτε ΔΕΝ ΕΠΙΘΥΜΕΙ να λάβει διότι δεν ενδιαφέρεται να κατασκευάσει τα αντίστοιχα έργα.

ΚΑΙ ΠΡΩΤΑ ΑΠ’ ΟΛΑ ΑΠΑΙΤΟΥΝ ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΙΑ ΧΑΛΚΟΥ-ΧΡΥΣΟΥ!

Δεν πρόκειται για μια απλή εκκρεμότητα, πρόκειται για συνολικό αδιέξοδο. Η μονάδα μεταλλουργίας είναι όρος απαράβατος της Σύμβασης αφού από αυτήν ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ εξαρτάται η ικανοποίηση του δημοσίου συμφέροντος. Αλλά η σχετική τεχνική μελέτη απορρίφθηκε από το ΥΠΕΝ με τις από 05/07 και 03/11/2016 «αποφάσεις Σκουρλέτη» για τεχνικούς και περιβαλλοντικούς λόγους. Η προσφυγή της εταιρείας κατά των αποφάσεων Σκουρλέτη εκδικάστηκε στο ΣτΕ στις 15 Μαΐου (θα ακολουθήσει σχετική ανάρτηση), αλλά κατά την άποψή μας το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο δεν έχει κανένα περιθώριο να λάβει απόφαση υπέρ της εταιρείας. Χωρίς μεταλλουργία παραβιάζονται σωρευτικά η σύμβαση, η ΚΥΑ ΕΠΟ, οι εγκρίσεις τεχνικών μελετών και δεν μπορεί να εγκριθεί οριστικά το Επενδυτικό Σχέδιο.

Μπορεί να έχει λύση το πρόβλημα της μεταλλουργίας; Με την παρούσα σύμβαση και την ισχύουσα ΚΥΑ ΕΠΟ, όχι και για το αδιέξοδο ευθύνεται αποκλειστικά η ίδια η Ελληνικός Χρυσός. Πιστεύουμε – και πιστεύουμε ότι το έχουν αντιληφθεί πλέον ακόμα και τα επιτελεία της ΝΔ – ότι με αυτή τη σύμβαση, η Ελληνικός Χρυσός είναι αδύνατον να προχωρήσει. Η μόνη «λύση» είναι μια τροποποίηση της σύμβασης μεταβίβασης του 2003 που θα απαλείφει την υποχρέωση της εταιρείας για “την κατασκευή-λειτουργία Εργοστασίου Μεταλλουργίας Χρυσού…” (άρθρο 3. παρ. 3.2). Κατά το άρθρο 8 της σύμβασης, μια τέτοια συμφωνία μπορεί να γίνει χωρίς να έχει λόγο η Βουλή, «με έγγραφη συμφωνία των μερών χωρίς να απαιτείται η κύρωση της με νόμο”.

Αν όμως  γίνει αυτό, το δημόσιο όφελος θα είναι ΜΗΔΕΝΙΚΟ και δεν θα μιλάμε πλέον για «επένδυση» αλλά για τριτοκοσμικού τύπου αρπαγή των ορυκτών πόρων. Αφαιρείται ο πυρήνας του σημερινού Επενδυτικού Σχεδίου που είναι η πλήρως καθετοποιημένη παραγωγή καθαρών μετάλλων. Αφαιρείται δηλαδή το «δικαιοπρακτικό θεμέλιο της σύμβασης»,ο μόνος λόγος για τον οποίον έγινε κατ’αρχήν αποδεκτό από την Πολιτεία ένα επενδυτικό σχέδιο με τόσο μεγάλης κλίμακας αρνητικές επιπτώσεις

Θεωρούμε ότι η μη κατασκευή μεταλλουργίας ήταν εξ’αρχής ο σχεδιασμός της εταιρείας, αφού γνώριζε ασφαλώς από της υποβολής του Επενδυτικού της Σχεδίου ότι η μέθοδος της επιλογής της, η ακαριαία τήξη (flash smelting), είναι ακατάλληλη για εφαρμογή στα Αρσενικούχα συμπυκνώματα Ολυμπιάδας. Θεωρούμε επίσης ότι ο σχεδιασμός της είναι να μην κατασκευάσει κανένα από τα εργοστάσια και υποδομές του «υποέργου νέων εγκαταστάσεων Μαντέμ Λάκκου» και του Στρατωνίου,παρότι έχουν αδειοδοτηθεί περιβαλλοντικά ή και τεχνικά. Δηλαδή:

• Το εργοστάσιο μεταλλουργίας και το εργοστάσιο θειϊκού οξέος.
• Το νέο εργοστάσιο εμπλουτισμού στο Μαντέμ Λάκκο. Η πρώτη έγκριση δόθηκε το 2017 αλλά η εταιρεία δεν έκανε τον κόπο να ζητήσει τις υπόλοιπες άδειες. Αντίθετα, έχει δηλώσει την πρόθεσή της να αυξήσει τη δυναμικότητα του υπάρχοντος εργοστασίου εμπλουτισμού στην Ολυμπιάδα, κατά παράβαση της ΑΕΠΟ.
• Το νέο λιμένα Στρατωνίου και τις συνοδές εγκαταστάσεις. Δεν έχουν κατατεθεί καν οι μελέτες. Το Στρατώνι δεν έχει πλέον καμμία σημασία για την εταιρεία παρά μόνο για την απόθεση των αποβλήτων. Όλος ο εμπλουτισμός μεταφέρεται στην Ολυμπιάδα, οι μεταφορές συμπυκνωμάτων γίνονται μέσω λιμένα Θεσσαλονίκης και ακόμη και οι διοικητικές της υπηρεσίες μεταναστεύουν στη Θεσσαλονίκη.
• Η στοά Μαντέμ Λάκκου – Ολυμπιάδας μήκους 8,7 χιλιομέτρων. Έχει πλήρη αδειοδότηση, ξεκίνησε το 2012 αλλά σταμάτησε στα 2 χιλιόμετρα. Προφανώς δεν έχει καμμία χρησιμότητα αν δεν υλοποιηθούν όλα τα παραπάνω.

Αν η Ελληνικός Χρυσός είχε την πρόθεση τηρήσει τις υποχρεώσεις της, όλα τα ανωτέρω θα έπρεπε ήδη να κατασκευάζονται ή να έχουν ολοκληρωθεί. Πλέον του τεχνικού αδιεξόδου με τη μεταλλουργία, η κατασκευή όλων αυτών θα απαιτούσε ένα ποσό κοντά στο 1 δις που είναι εξαιρετικά απίθανο να διαθέσει η Eldorado που παλεύει να επιβιώσει. Έτσι το περίφημο «μεταλλευτικό κέντρο Μαντέμ Λάκκου» πάει περίπατο και ως νέο «μεταλλευτικο κέντρο» αναδεικνύεται εκ των πραγμάτων η Ολυμπιάδα. Περίπατο πάει οριστικά και το όποιο, αμφίβολο ούτως ή άλλως με δεδομένες τις τακτικές επιθετικής φοροαποφυγής της Εldorado, Δημόσιο Όφελος.

Εκτιμούμε ότι με την κυβέρνηση Μητσοτάκη η εταιρεία θα επιδιώξει να απαλλαγεί από όλα τα «βαρίδια», με μια νέα σύμβαση, κομμένη και ραμμένη  στα μέτρα της. Οι εκλογές της 7ης Ιουλίου είναι η χρυσή της ευκαιρία.

www.thepressproject.gr