Αλέξανδρος Ζάμπρας: Οι πρόσφυγες είναι άνθρωποι, όχι υγειονομική βόμβα

«Οι πρόσφυγες και οι μετανάστες είναι κανονικοί άνθρωποι, όπως όλοι μας.
Τώρα, αν μέσα από τις συνθήκες διαβίωσης στις οποίες τους υποχρεώνει το ελληνικό κράτος να ζήσουν, αποκτήσουν και δημιουργήσουν καινούρια προβλήματα, είναι αποκλειστικά δική του ευθύνη. Αλλά οι ίδιοι οι άνθρωποι δεν είναι ζωσμένοι με κάποιο μικρόβιο» δηλώνει στο Πριν ο Πρόεδρος της Ένωσης Γιατρών ΕΣΥ Λέσβου, Αλέξανδρος Ζάμπρας.

 http://prin.gr

 Ποιες είναι οι συνθήκες που επικρατούν σήμερα στη Μόρια μετά και την αύξηση των προσφυγικών ροών το τελευταίο διάστημα;

Οι συνθήκες είναι άθλιες. Αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι η Μόρια θεωρητικά είναι ένας χώρος «υποδοχής» που μπορεί από άποψη δομών να δεχθεί το πολύ 3.000 άτομα και αυτήν τη στιγμή βρίσκονται εκεί 12.000 άνθρωποι. Στην ουσία πρόκειται για καταυλισμό. Τα προβλήματα από άποψη συνθηκών διαβίωσης και υγιεινής είναι τεράστια. Για να χρησιμοποιήσω ένα παράδειγμα, είναι σαν να έχεις ένα σπίτι για δυο άτομα και ξαφνικά να γίνουν δώδεκα.

 Για την ιατρική φροντίδα των προσφύγων και μεταναστών τι ακριβώς συμβαίνει στη Μόρια; Υπάρχει κάποια κρατική δομή μέσα στον χώρο;

Όχι, δεν υπάρχει απολύτως καμία κρατική δομή, παρότι όπως είναι λογικό υπάρχει σχετικό αίτημα από την πλευρά μας. Φυσικά το πρώτο και βασικό μας αίτημα είναι να κλείσει η Μόρια. Αλλά μέχρι τότε έχουμε στην ουσία να κάνουμε με μια πόλη 12.000 κατοίκων, η οποία θα έπρεπε να έχει μία κρατική δομή πρωτοβάθμιας περίθαλψης, δεν γίνεται αλλιώς. Οπότε εμείς, οι γιατροί του ΕΣΥ, δεν έχουμε το δικαίωμα παρέμβασης μέσα στον χώρο. Παρόλα αυτά, μέσα από τις δομές που δουλεύουμε κάνουμε τα αυτονόητα.

 Και πώς ακριβώς «καλύπτονται» ιατρικά όσοι βρίσκονται στην Μόρια;

Αυτήν τη στιγμή, αν δεν απατώμαι, υπάρχει μόλις μια ΜΚΟ η οποία έχει αναλάβει την πρωτοβάθμια φροντίδα των προσφύγων και μεταναστών και παρέχει ιατρικές υπηρεσίες. Μάλιστα, τα τελευταία τρία χρόνια δυστυχώς έχουν αποχωρήσει από τη Μόρια αρκετές ΜΚΟ, όπως οι «Γιατροί του Κόσμου» και οι «Γιατροί χωρίς Σύνορα» οι οποίες έκαναν σοβαρό έργο, ανεξάρτητα από τις ενστάσεις που μπορεί να έχει κάποιος για τη λειτουργία τους. Οπότε, πολύ περισσότερο σήμερα, οι ιατρικές υπηρεσίες που παρέχονται στους πρόσφυγες και τους μετανάστες είναι αμφιβόλου ποιότητας. Δεν έχουμε εικόνα του τι ακριβώς γίνεται.

Στη Μόρια, έχουμε να κάνουμε με μια πόλη 12.000 κατοίκων, η οποία θα έπρεπε να έχει μία κρατική δομή πρωτοβάθμιας περίθαλψης

 Σε περίπτωση που κάποιος πρόσφυγας και μετανάστης χρειαστεί περαιτέρω ιατρική περίθαλψη τι γίνεται;

Εννοείται ότι μεταφέρεται είτε στο νοσοκομείο είτε στο Κέντρο Υγείας Μυτιλήνης, το λεγόμενο «παλιό ΙΚΑ». Δεν υπάρχει κανένα θέμα να νοσηλευτούν στο νοσοκομείο, ούτε η διοίκηση δημιουργεί κάποιο πρόβλημα. Αν όμως κάτι πρέπει να γίνει εκτός νοσοκομείου ή Κέντρου Υγείας, είτε πρόκειται για εξετάσεις είτε για φάρμακα και ιατρικά βοηθήματα, από τη στιγμή που οι πρόσφυγες και οι μετανάστες στερούνται ΑΜΚΑ πρέπει να πληρώσουν από την τσέπη τους.

 Ποια είναι η κατάσταση στην οποία βρίσκονται συνολικά οι δομές του ΕΣΥ στο νησί; Ποια προβλήματα αντιμετωπίζετε;

Το βασικότερο πρόβλημα είναι κυρίως η έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού. Οι πολλές συμβάσεις εργασίας είναι εκείνες που δημιουργούν προβλήματα, είτε πρόκειται για μπλοκάκι, είτε μέσω ΟΑΕΔ και επικουρικούς. Ακόμα και με αυτές τις μορφές εργασίας πάλι υπάρχει έλλειμμα προσωπικού. Στο Κέντρο Υγείας Μυτιλήνης δεν υπάρχει καν οργανισμός, δεν ξέρουμε πόσοι πρέπει να δουλέψουν και τι να κάνουν. Δημιουργήθηκε όταν έκλεισαν τα πρώην ΙΚΑ, το 2013, και από τότε δεν υπάρχει οργανισμός. Το νοσοκομείο έχει έναν οργανισμό από δημιουργίας ΕΣΥ, ο οποίος επικαιροποιήθηκε το 2004, αλλά χωρίς να αλλάξει κάτι σημαντικό όσον αφορά τα άτομα που χρειάζεται και τη δομή του, το οποίο επίσης δημιουργεί πολλά προβλήματα. Γιατί από τότε έχουμε άλλα δυο καινούρια κτίρια και δεν υπάρχει πρόβλεψη για το πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την επέκταση του νοσοκομείου χωρίς καινούριο προσωπικό. Ο οργανισμός μπορεί να είναι πλήρης, όλες οι θέσεις, ειδικά στο νοσηλευτικό προσωπικό, να είναι καλυμμένες αλλά στην πράξη να μην φτάνει το προσωπικό. Από εκεί και πέρα στα Κέντρα Υγείας υπάρχει έλλειμμα προσωπικού, κυρίως νοσηλευτικού και ιατρικού, καθώς και υλικοτεχνικών υποδομών. Δεν υπάρχει η δυνατότητα στα περισσότερα Κέντρα Υγείας να είναι ανοιχτό το ακτινολογικό και το μικροβιολογικό εργαστήριο κάθε βράδυ, δεν υπάρχουν γιατροί να εφημερεύουν και αυτή η κατάσταση δημιουργεί προβλήματα στους κατοίκους του νησιού. Υπάρχουν ανάγκες για μεγάλες μετακινήσεις από την περιφέρεια προς τη Μυτιλήνη για πράγματα τα οποία πιθανότατα θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν επί τόπου.

 Συμφωνείτε ότι η παρουσία των προσφύγων και των μεταναστών έχει επιδεινώσει την ήδη δύσκολη κατάσταση και έχει οδηγήσει σε υποβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας προς τους ντόπιους;

Από οικονομικής άποψης ναι και είναι φυσικό. Αν φέρουμε 15.000 κόσμο στη Μυτιλήνη, οποιουδήποτε χρώματος και οποιασδήποτε ιδιότητας δε θα επιβαρυνθεί το δημόσιο σύστημα υγείας; Ακόμα περισσότερο, όταν έχεις 15.000 ανθρώπους οι οποίοι έχουν υποστεί βασανισμούς, κακουχίες και δυσκολίες και πολλοί εξ αυτών είναι ευάλωτοι. Εννοείται ότι το δημόσιο σύστημα υγείας θα επιβαρυνθεί. Αλλά το θέμα είναι το πώς θα αντιμετωπίσεις αυτήν τη νέα κατάσταση. Θα πρέπει να κάνεις καινούριες προσλήψεις. Δυστυχώς στην προκειμένη περίπτωση δεν υπάρχει καμία απολύτως πρόβλεψη. Εδώ δεν υπάρχει καν κρατική δομή μέσα στη Μόρια για παροχή πρωτοβάθμιας υγείας, θα υπάρξει πρόβλεψη, ώστε να έρθουν περισσότεροι γιατροί; Ειδικά σε συγκεκριμένα τμήματα, όπως το παιδιατρικό και το γυναικολογικό τα οποία έχουν πραγματικά πολύ αυξημένο φόρτο εργασίας, είναι επιβεβλημένο. Δεν υπάρχει κάποια πρόβλεψη να έρθουν επιπλέον γιατροί μέσω ΚΕΕΛΠΝΟ ή να γίνουν μόνιμες προσλήψεις. Στην ουσία το κράτος λέει στους ήδη λίγους υπάρχοντες γιατρούς «Πάρτε κι άλλους 15.000 ευάλωτους ανθρώπους, κόψτε το λαιμό σας και βγάλτε άκρη».

 Τέλος, τι απαντάτε σε όσους αποκαλούν τους πρόσφυγες και τους μετανάστες ως «υγειονομική βόμβα»;

Αυτό είναι και το πιο κομβικό ζήτημα που πρέπει να απαντηθεί, δεν υπάρχει κανένα θέμα «υγειονομικής βόμβας». Οι πρόσφυγες και οι μετανάστες είναι κανονικοί άνθρωποι, όπως όλοι μας. Τώρα, αν μέσα από τις συνθήκες διαβίωσης στις οποίες τους υποχρεώνει το ελληνικό κράτος να ζήσουν, αποκτήσουν και δημιουργήσουν καινούρια προβλήματα, είναι αποκλειστικά δική του ευθύνη. Αλλά οι ίδιοι οι άνθρωποι δεν είναι ζωσμένοι με κάποιο μικρόβιο ή κάτι αντίστοιχο.