Η Κολομβία είναι μια χώρα με πολύ βαθιές κοινωνικές ανισότητες. Το 42,5% ζει κάτω από το όριο της φτώχειας και το 15,1% σε συνθήκες ακραίας φτώχειας, σύμφωνα με τα στοιχεία της δημόσιας στατιστικής υπηρεσίας, DANE (Departamento Administrativo Nacional de Estadística), ενώ το 48% των εργαζομένων απασχολούνται σε καθεστώς παράτυπης ή αδήλωτης εργασίας.
Αναδημοσίευση https://tierralibertad.com/
Οι προϋπάρχουσες δομικές ανισότητες επιδεινώθηκαν με την πανδημία .Η Κολομβία δεν είναι η μοναδική χώρα στην οποία η κυβέρνηση εκμεταλλεύτηκε την πανδημία, για να περιορίσει ακόμα περισσότερο τις πολιτικές ελευθερίες. Ούτε η βάναυση καταστολή και η κρατική τρομοκρατία είναι κάτι που εμφανίστηκε στη χώρα την τελευταία εβδομάδα, με αφορμή τις λαϊκές διαμαρτυρίες. Μόνο για το 2020 η οργάνωση Human Right Watch κατέγραψε 90 σφαγές. Δολοφονήθηκαν συνολικά 310 κοινωνικοί αγωνιστές και αγωνίστριες σε όλη την επικράτεια, από τους/τις οποίους/ες 64 ήταν πρώην μέλη αντάρτικων ομάδων. Άλλωστε, η συμφωνία της Αβάνας τέσσερα χρόνια μετά την υπογραφή της έχει βαλτώσει, ιδιαίτερα σε βασικά ζητήματα, που έχουν να κάνουν με δομικές ανισότητες, με κυριότερο από αυτά, την αναδιανομή της γης. Για το 2021 η παράδοση της καταστολής και της κρατικής τρομοκρατίας συνεχίζεται, με μία δολοφονία με πολιτικά κίνητρα να πραγματοποιείται κάθε δύο μέρες.
Στην πραγματικότητα, ο κολομβιανός λαός ξεσηκώθηκε εξαιτίας μιας σειράς από αδικίες που έχουν συσσωρευτεί κατά την διάρκεια πολλών δεκαετιών. Colombia despertó, φωνάζουν τα συνθήματα στους τοίχους των πόλεων: η Κολομβία ξύπνησε. Έτσι, το νομοσχέδιο που κατ’ ευφημισμόν η κυβέρνηση ονόμασε «Σχέδιο Νόμου Βιώσιμης Αλληλεγγύης», αποτέλεσε απλώς την σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. Η λίστα των δεινών είναι ατελείωτη: η μη τήρηση από την πλευρά του Κράτους των συμφωνιών ειρήνης που υπογράφτηκαν το 2016, οι συνεχόμενες δολοφονίες κοινωνικών αγωνιστών και αγωνιστριών, το ξεπούλημα των φυσικών αγαθών στις πολυεθνικές και η αρπαγή της γης των αυτοχθόνων λαών, η καταστροφή της αγροτικής παραγωγής προς όφελος της αγροτοβιομηχανίας, η εμφάνιση μιας νέας γενιάς παραστρατιωτικών, η κρατική διαφθορά, μεταξύ άλλων ζητημάτων. Αυτή η ζοφερή πραγματικότητα είναι που κραυγάζει για αλλαγή.
«στην απεργία είμαστε εγκληματίες, στις εκλογές είμαστε πολίτες»
Στην Κολομβία η εξουσία ασκείται από το τρίπτυχο Κράτος – μεγάλο κεφάλαιο – οργανωμένο έγκλημα, παράγοντες που έχουν διαρθρωθεί μεταξύ τους σε ένα καρτέλ, για να διατηρήσουν τα προνόμιά τους και να ζουν με τους δημόσιους πόρους. Πρόκειται για ένα τρίπτυχο που έχει μεταμορφώσει με τα πιο αιματηρά μέσα τις ίδιες τις δομές του Κράτους, έχει επανασχεδιάσει τους νόμους και θεσμούς υπέρ των συμφερόντων του και έχει επεξεργαστεί έναν πολιτικό-ιδεολογικό μηχανισμό, ο οποίος χάρη στην ακούραστη βιομηχανία ψευδών που παράγουν τα μέσα ενημέρωσης, έχει πετύχει ακόμα και να μετασχηματίσει πολιτισμικές δυναμικές, δηλαδή το πώς σχετίζεται, το πώς σκέφτεται και το πώς αισθάνεται ο λαός. Αυτή η ανίερη συμμαχία έχει καταφέρει μια ολόκληρη χώρα να δουλεύει για λογαριασμό της, ακόμα και να πεθαίνει για να την υπηρετεί. Επιπλέον, η κατάληψη της εξουσίας από πολιτικούς που χρηματοδοτούνται από παραστρατιωτικές ομάδες, κάνει ολοένα και πιο θολά όρια μεταξύ Κράτους και παρακράτους. Έτσι, η κολομβιανή ελίτ είναι μια κάστα νάρκος, επιχειρηματιών και πολιτικών, που χρησιμοποιεί το παραστρατιωτικό φαινόμενο ως εργαλείο εξαναγκασμού για τη συσσώρευση γης και την «ειρήνευση» της κοινωνίας.
Στο Κάλι, την τρίτη μεγαλύτερη πόλη της χώρας, η οποία ιστορικά είχε σημαδευτεί τη δεκαετία του ‘70 και του ’80 από τους φοιτητικούς αγώνες, αναδείχτηκαν πρωτοβουλίες που θύμισαν το αντίστοιχο κίνημα στη Χιλή στα τέλη του 2019. Πολλοί δημόσιοι χώροι και σημεία συγκέντρωσης μετονομάστηκαν, όπως για παράδειγμα, η Λόμα ντε λα Κρους που πλέον λέγεται Λόμα Ντιγκνιδάδ (λόφος της αξιοπρέπειας), το Πουέρτο Ρεγιένα που μετονομάστηκε σε Πουέρτο Ρεσιστένσια (λιμάνι της αντίστασης) και η Γέφυρα των Χιλίων Ημερών σε γέφυρα των Χιλίων Αγώνων. Στους χώρους αυτούς διοργανώνονται καθημερινά πολιτισμικές εκδηλώσεις, συλλογικές κουζίνες, σταθμοί πρώτων βοηθειών. Σε επτά σημεία της πόλης υπάρχουν σταθερά μπλόκα, ενώ τα πανεπιστήμια αποτελούν ανοικτούς χώρους διαλόγου και πολιτικών ζυμώσεων.
Όλοι και όλες στη χώρα θυμούνται τις κινητοποιήσεις που είχαν εκδηλωθεί τον Νοέμβρη του 2019 στην Κολομβία λίγο μετά το ξέσπασμα της λαϊκής εξέγερσης στη Χιλή, με το φοιτητικό κίνημα να παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο. Με την έναρξη της πανδημίας ακολούθησε μια περίοδος κινηματικής ύφεσης, όπως και στις περισσότερες χώρες, όμως η αναζωπύρωση της λαϊκής διαμαρτυρίας ήταν αναπόφευκτη, καθώς τα δομικά αίτια που την γεννούν, είναι βαθιά ριζωμένα και δεν έχουν μεταβληθεί.
Η διαφορά σήμερα σε σχέση με παλιότερες γενικές απεργίες διαρκείας, όπως εκείνες του 2008, είναι ότι οι κινητοποιήσεις δεν καθορίζονται αποκλειστικά από τις παραδοσιακές δυνάμεις όπως είναι τα συνδικάτα και τα κόμματα. Αυτές δεν έχουν πλέον τον πρωταγωνιστικό ρόλο. Ο κόσμος των κοινωνικών κινημάτων έχει μάθει ότι σε πολλές περιπτώσεις οι ηγεσίες των συνδικάτων και των κομμάτων φλερτάρουν με τη θεσμοποίηση και τη συνδιαλλαή με την εξουσία, εξαπατώντας τον λαό. Έτσι λοιπόν, βρισκόμαστε μπροστά στην εμφάνιση νέων οργανωτικών μορφών και νέων τρόπων συνάντησης, σχεδιασμού και δράσης, στο πλαίσιο μιας δικτύωσης μεταξύ ασυμβίβαστων κομματιών της κοινωνίας που, μέσα από μεγάλη δημιουργικότητα και ευρηματικότητα εκφράζουν την αναγκαιότητα για πραγματικές αλλαγές.
Μία ενδεχόμενη παραίτηση του Ντούκε θα είναι μία μεγάλη νίκη του κινήματος. Πράγματι, η ιστορική συγκυρία δίνει την ευκαιρία να σπάσει η ηγεμονία της πιο αιμοσταγούς κυβέρνησης στην ιστορία της χώρας κι αυτό δεν είναι λίγο. Από την άλλη, η προοπτική των εκλογών δεν αποκλείεται να αποτελέσει τον νεκροθάφτη της εξέγερσης. Αυτή είναι και μια ανοικτή συζήτηση στους χώρους συνάντησης των εξεγερμένων: είναι αρκετή μια αλλαγή στην προεδρία της χώρας χωρίς συστημικές αλλαγές; Είναι αρκετές κάποιες επιφανειακές αλλαγές που δεν θα αγγίζουν το ζήτημα του οικονομικού μοντέλου που έχει επιβληθεί στη χώρα; Το πιο συνειδητοποιημένο κομμάτι της εξέγερσης θέτει συγκεκριμένα προτάγματα: να ενδυναμώσουμε, λένε, την πραγματική συμμετοχή από τα κάτω, την εμπλοκή στην εξέγερση των νέων που ζουν στις παραγκουπόλεις, να αρχίσουμε σκεφτόμαστε πώς θα δημιουργήσουμε μια χώρα δίκαιη και αξιοπρεπή, να βελτιώσουμε την ικανότητα μας να αντιδρούμε ως εξεγερμένος λαός, να χτίσουμε εναλλακτικούς τρόπους επικοινωνίας και πληροφόρησης, δίκτυα αλληλοβοήθειας μεταξύ οργανώσεων των πόλεων και των χωριών, αυτοχθόνων και αγροτικών κοινοτήτων.
Αυτή η κρίση πλήττει τον ακρογωνιαίο λίθο του νεοφιλελεύθερου – παραστρατιωτικού μοντέλου, ενός μοντέλου που τείνει να επεκταθεί από την Κολομβία σε ολόκληρη τη Λατινική Αμερική. Οι κινητοποιήσεις της κολομβιανής Άνοιξης καλούν στην απαξίωση της Δεξιάς, αλλά πάνω απ’ όλα, αναδεικνύουν την πιεστική ανάγκη να επιλυθούν τα αίτια της παρατεταμένης εξαθλίωσης του λαού. Ποιο θα είναι το μέλλον της εξέγερσης, δεν γνωρίζουμε, το μόνο σίγουρο είναι ότι αυτές τις μέρες έχει επανέλθει η ελπίδα.
Πηγές:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου